การประเมินความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากของฟันตัดซี่กลางบนจากภาพรังสีโดยใช้เครื่องถ่ายรังสีโคนบีมคอมพิวเตดโทโมกราฟฟีเดนตีสแกน

Abstract

ปัจจัยหลักที่ทำให้การฝังรากฟันเทียมทันที (Immediate implant placement) ในฟันหน้าบนประสบผลสำเร็จในการรักษา ได้แก่ ความสวยงามและเสถียรภาพปฐมภูมิ ซึ่งความสวยงามนั้นเกิดจากการมีความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากที่เพียงพอและตำแหน่งของการฝังรากฟันเทียมทันทีที่เหมาะสม ส่วนเสถียรภาพปฐมภูมิจะได้จากการพิจารณาเติมกระดูกปลูกร่วมกับการฝังรากฟันเทียมทันที การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินค่าความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากของฟันตัดซี่กลางบน รวมทั้งหาความสัมพันธ์ระหว่างอายุกับความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากของฟันตัดซี่กลางบน เพื่อนำมาใช้เป็นข้อมูลในการวางแผนการรักษาการฝังรากฟันเทียมทันที การประเมินค่าต่างๆ จะอาศัยข้อมูลจากภาพรังสี โคนบีมคอมพิวเตดโทโมกราฟฟีของผู้ป่วย จำนวน 120 รายที่ถ่ายโดยเครื่องถ่ายรังสีโคนบีมคอมพิวเตดโทโมกราฟฟีเดนตีสแกน และ การประเมินความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากทำโดยการวัดค่าความหนาในภาพรังสีตัดขวางของแนวสันกระดูกขากรรไกรที่ตำแหน่ง 4 มิลลิเมตรจากรอยต่อเคลือบฟันกับเคลือบรากฟัน (A) ตำแหน่งกึ่งกลางความยาวรากฟัน (B) และตำแหน่งปลายรากฟัน (C) จากการศึกษาพบว่าค่าเฉลี่ยความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปาก เท่ากับ 0.92±0.43, 0.84±0.38 และ 1.49±0.61 มิลลิเมตรตามลำดับ และพบว่าที่ตำแหน่ง 4 มิลลิเมตรจากรอยต่อเคลือบฟันกับเคลือบรากฟัน และตำแหน่งกึ่งกลางความยาวรากฟัน (B) จะเป็นบริเวณที่มีความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากน้อยกว่า 2 มิลลิเมตร มากที่สุด และเมื่ออายุของผู้ป่วยเพิ่มขึ้นจะมีการลดลงของความหนาของกระดูกเบ้าฟันด้านริมฝีปากของฟันตัดซี่กลางบนที่ตำแหน่ง 4 มิลลิเมตร จากรอยต่อเคลือบฟันกับเคลือบรากฟัน (A) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การศึกษาครั้งนี้จึงสรุปว่าในการฝังรากฟันเทียมทันทีนั้น ควรจะต้องเติมกระดูกปลูกร่วมด้วยทุกครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่มีอายุเพิ่มมากขึ้น เพื่อเพิ่มเสถียรภาพปฐมภูมิ และความสวยงามหลังการใส่ครอบฟันที่รองรับด้วยรากฟันเทียม