ศิลปะร่วมสมัยไทยภายใต้แนวคิด หลังอาณานิคมในทศวรรษที่ 1990

Abstract

งานวิจัยเรื่อง “ศิลปะร่วมสมัยไทย1 ภายใต้แนวคิดหลังอาณานิคมในทศวรรษที่ 1990” เน้นศึกษาการทํางานศิลปะของศิลปินไทยจํานวน 3 ท่าน ได้แก่ ฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช นาวิน ลาวัลย์ชัยกุล และสุธี คุณาวิชยานนท์ ภายใต้พื้นฐานการศึกษา ทฤษฎีหลังอาณานิคม เนื่องจากการศึกษาหลังอาณานิคมนั้นมีแนวคิดที่หลากหลาย งานวิจัยนี้จึงหยิบ แนวคิดบางส่วนที่เป็นรูปแบบเชิงภาพรวมแนวคิดหลักของหลังอาณานิคมคือ 1. แนวคิดบูรพาคตินิยม ที่ว่าด้วยการสร้างตัวแทนตะวันออกในสายตาของ ตะวันตกจากพื้นฐานวิธีคิดแบบทวิลักษณ์ 2. แนวคิดลูกผสม ที่นำมาอธิบาย ลักษณะการผสมผสานทางวัฒนธรรมเพื่อใช้ต่อรองปรัชญาสารัตถนิยมที่แฝง อยู่ในความคิดอาณานิคม 3. แนวคิดชาติในยุคสมัยใหม่ที่เป็นผลพวงจากลัทธิ อาณานิคม ความสมัพนัธร์ะหวา่งปฏบิตักิารศลิปะของศลิปนิทงั้ 3 ทา่นกบัทฤษฎหีลงัอาณานคิม บ่อยครั้งพบว่ามักเกี่ยวข้องกับชีวิตประจําวัน สัญลักษณ์ชาติ อัตลักษณ์ วัฒนธรรม ของชาติ เชื้อชาติหรือชาติพันธุ์ โดยใช้กลวิธีการนําเสนอที่หลากหลายในรูปแบบ ผลงานศิลปะและความคิด ปฏิบัติการศิลปะของฤกษ์ฤทธิ์พบว่ามีแนวคิดการสร้าง ความเปน็อนื่และการผสมกลมกลนืทางวฒันธรรม สว่นปฏบิตักิารศลิปะของสธุแีละ นาวินเป็นทั้งการตอบสนองต่อความคิดชาตินิยม และเป็นการวิพากษ์ ท้าทาย หรือ ต่อรอง “ความเป็นไทย” หรือชาตินิยมทางวัฒนธรรมกระแสหลักไปพร้อมๆ กัน