แบบแผนการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนโปรแลคตินและเอสตราไดโอลในไก่พื้นเมือง ที่แสดงพฤติกรรมการฟักไข่ที่ยืดเยื้อ

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแบบแผนการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนโปรแลคติน (prolactin; PRL) และ เอสตราไดโอล (estradiol; E2) ในไก่พื้นเมืองพันธุ์ประดู่หางดำเพศเมียที่แสดงพฤติกรรมการฟักไข่ที่ยืดเยื้อ โดยใช้ไก่ทดลองเพศเมีย 18 ตัว เพศผู้ 2 ตัว เลี้ยงในโรงเรือนแบบปล่อยพื้น ภายใต้ช่วงแสงธรรมชาติ แบ่งการทดลองเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 10 ตัว (เพศเมีย 9: เพศผู้ 1) กลุ่มที่ 1 ปล่อยให้ไก่วางไข่และฟักไข่ตามธรรมชาติ เมื่อไก่ฟักไข่จนถึงวันที่ 15 ของการฟักไข่ นำไข่ชุดเดิมออกและแทนที่ด้วยไข่ชุดใหม่จำนวน 10 ฟอง เพื่อให้ไก่ฟักไข่ต่อไปจนกว่าไก่จะหยุดฟักไข่และทิ้งรัง (ES) กลุ่มที่ 2 ปล่อยให้ไก่วางไข่และฟักไข่ตามธรรมชาติ จนกระทั่งลูกไก่ฟักออกจากไข่ แยกลูกไก่ออกและนำไข่ชุดใหม่จำนวน 10 ฟอง เข้าไปแทนที่ลูกไก่ ให้แม่ไก่ฟักไข่ต่อไป จนกระทั่งลูกไก่ชุดใหม่ฟักออกมา แล้วนำลูกไก่ออกและแทนที่ด้วยไข่ชุดใหม่ จนกว่าแม่ไก่จะเลิกฟักไข่และทิ้งรังไป (CS) วิเคราะห์ระดับฮอร์โมน PRL และ E2 ในพลาสมา โดยใช้วิธี enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) ผลการศึกษาพบว่าไก่พื้นเมืองกลุ่ม CS แสดงพฤติกรรมการฟักไข่ที่ยืดเยื้อ (65.8 ± 6.50 วัน) มากกว่าไก่พื้นเมืองกลุ่ม ES (51.6 ± 4.39 วัน) แต่ไม่แตกต่างกันทางสถิติ (P>0.05) ส่วนระดับ PRL ของไก่กลุ่ม ES เพิ่มขึ้นในระยะฟักไข่ (364.38 ± 45.26 ng/ml) และลดลงอย่างต่อเนื่อง ตามระยะเวลาในการฟักไข่ที่ยืดเยื้อ และลดต่ำลงเท่ากับช่วงที่แม่ไก่ไม่ให้ไข่ (23.50 ± 8.7 ng/ml) ก่อนแม่ไก่ทิ้งรังไป (P<0.05) ส่วน E2 พบว่ามีระดับสูงสุดในช่วงที่ไก่กำลังออกไข่ เริ่มลดลงเมื่อไก่ฟักไข่ และมีระดับคงที่ไปตลอดช่วงเวลาที่ไก่ฟักไข่ยืดเยื้อ (P<0.05) ในไก่กลุ่ม CS ระดับ PRL เพิ่มสูงขึ้นในระยะฟักไข่และลดลงอย่างรวดเร็วในวันที่ 21 ของการฟักไข่ หรือวันที่ลูกไก่ฟักออก และเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่อแยกลูกไก่ออกไปและแทนที่ด้วยไข่ฟองใหม่ และมีแนวโน้มลดลงตามวงรอบการฟักไข่ที่เพิ่มขึ้น (P>0.05) แต่ไม่พบการเปลี่ยนแปลงของระดับ E2 ในแต่ละวงรอบของการฟักไข่ (P>0.05)