พฤติกรรมการบริโภคอาหารและภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง

Abstract

ภาวะทุพโภชนาการเป็นปัญหาที่พบได้ในผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ภาวะโภชนาการ และความสัมพันธ์ของตัวแปรดังกล่าว กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงจำนวน 88 คน ที่อาศัยอยู่ในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน พ.ศ. 2560 คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้ แบบสัมภาษณ์ข้อมูลทั่วไป แบบบันทึกภาวะโภชนาการ แบบสัมภาษณ์พฤติกรรมการบริโภคอาหารในผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงที่ถูกตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือโดยใช้ค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาและการทดสอบซ้ำ เครื่องมือประเมินภาวะโภชนาการ ได้แก่ เครื่องวัดความหนาของชั้นไขมันที่ถูกการทดสอบเทียบโดยใช้บล็อกมาตรฐาน และสายวัดที่ถูกทดสอบเทียบโดยใช้ตลับเมตร วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัย พบว่า 1.ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงเกือบทั้งหมดมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารเหมาะสมปานกลาง (ร้อยละ 94.3) มีเพียงร้อยละ 2.3 มีพฤติกรรมการบริโภคอาหารเหมาะสมมาก และร้อยละ 3.4 มีพฤติกรรมการบริโภคอาหารไม่เหมาะสม 2.ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง มีภาวะโภชนาการปกติ (BMI 18.5-22.9 กก./ตร.ม.) ร้อยละ 37.5 และภาวะโภชนาการเกิน (BMI > 23 กก./ตร.ม.) ร้อยละ 32.9 ขณะที่ร้อยละ 29.6 มีภาวะพร่องโภชนาการ (BMI < 18.5 กก./ตร.ม.) 3.พฤติกรรมการบริโภคอาหารและภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .233 p< .05) ผลการวิจัยครั้งนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับบุคคลากรทางสุขภาพทั้งในโรงพยาบาลและชุมชน ในการส่งเสริมภาวะโภชนาการของผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดยการปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหารให้เหมาะสม

Malnutrition is a problem found in dependent older persons. This research study aimed to explore food consumption behaviors, nutritional status and to find the relationships among these variables. The sample included 88 dependent older persons residing in the Mueang district of Chiang Mai province, from February to April 2017. Purposive sampling was used. Data were collected using a demographic data recording form, a nutritional recording form, food consumption behaviors of dependent older persons questionnaire tested quality of instrument by using content validity and test-retest reliability and equipment including a skin fold caliper calibrated by using standard block and measuring tape calibrated by using steel measuring tape. Data were analyzed using descriptive statistics and Pearson product-moment correlation statistics. The results showed that: 1.Almost all dependent older persons (94.3%) were found to have a moderate level of food consumption behaviors. Only 2.3% and 3.4% of dependent older persons reported most appropriate and low level of food consumption behaviors. 2.Dependent older persons have normal nutritional status (BMI 18.5-22.9 kg/m^2) 37.5% and over nutritional status (BMI > 23 kg/m^2) 32.9 %, while 29.6% were under nutritional status (BMI < 18.5 kg/m^2). 3.Food consumption behaviors of dependent older persons were slightly and positively correlated with nutritional status (r = .233 p< .05). These study results may be beneficial to both health personnel working in hospitals and in the community in promoting nutritional status of dependent older persons by modifying food consumption behaviors for improvement.