ผลของโปรแกรมการจัดการกับอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบต่อสภาวะอาการ ในเด็กป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด

Abstract

เยื่อบุช่องปากอักเสบเป็นอาการข้างเคียงของเคมีบำบัดที่พบได้บ่อยในเด็กป่วยมะเร็ง และส่งผลกระทบทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจของเด็กป่วยมะเร็งเป็นอย่างมาก จึงควรมีการจัดการกับอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบเพื่อลดความรุนแรงของอาการ งานวิจัยที่ผ่านมายังลดความรุนแรงของอาการได้ไม่เพียงพอ การวิจัยแบบกึ่งทดลองชนิดหนึ่งกลุ่มนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบระดับความรุนแรงของอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการจัดการอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบซึ่งพัฒนาจากแนวคิดการจัดการกับอาการของ ดอดด์ และคณะ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่างซึ่งเลือกโดยวิธีการเฉพาะเจาะจง ได้แก่ เด็กป่วยมะเร็งอายุ 8-15 ปี จำนวน 14 ราย ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลตติยภูมิ 2 แห่ง และผู้ดูแลหลักของเด็กป่วยจำนวน 14 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล คือ แบบประเมินอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบขององค์การอนามัยโลก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติทดสอบวิลคอกซันจับคู่เครื่องหมายตำแหน่ง ผลการวิจัยพบว่า ระดับความรุนแรงของอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบภายหลังได้รับโปรแกรมการจัดการอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบน้อยกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมการจัดการอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (z = -2.774, p < .01) การวิจัยนี้ทำให้ได้รับความรู้เกี่ยวกับวิธีการจัดการกับอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบในเด็กป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัดร่วมกันระหว่างพยาบาล ผู้ดูแลหลัก และเด็กป่วย และสามารถนำผลการวิจัยนี้ไปใช้ในการจัดการกับอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบในเด็กป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัดต่อไป

Oral mucositis is a common side effect among children with cancer receiving chemotherapy and can have a profound impact on the child physically and psychologically. Oral mucositis should be managed to reduce severity. Previous studies insufficiently reduced symptom severity. The purpose of this one group quasi-experimental study was to compare severity levels of oral mucositis before and after receiving an oral mucositis management program based on the symptom management model of Dodd and colleagues and related literature. The purposive sample included 14 children with cancer aged between 8-15 years admitted to two tertiary hospitals and 14 of their primary caregivers. Data were collected using the World Health Organization Mucositis Scale. The Wilcoxon matched-pairs signed-rank test was used to analyze the data. The findings revealed that the severity levels of oral mucositis after receiving the oral mucositis management program was significant lower than before receiving the program (z = -2.774, p < .01). The study provides information on strategies for collaborative oral mucositis management among nurses, primary caregivers and children. The result of the study can be used to manage oral mucositis of children with cancer receiving chemotherapy.