ต้นทุนฐานกิจกรรมการบริการในหอผู้ป่วยศัลยกรรมชาย โรงพยาบาลอุตรดิตถ์

Abstract

ต้นทุนฐานกิจกรรมเป็นกระบวนการในการกำหนดต้นทุนให้แก่กิจกรรมบริการด้านสุขภาพ วัตถุประสงค์ของการศึกษาเชิงพรรณนาครั้งนี้เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนฐานกิจกรรมการบริการผู้ป่วยโรคไส้ติ่งอักเสบ โรคไส้เลื่อน และโรคต่อมลูกหมากโต ในหอผู้ป่วยศัลยกรรมชาย โรงพยาบาลอุตรดิตถ์ และเปรียบเทียบต้นทุนฐานกิจกรรมการบริการกับงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประชากรในการศึกษา คือ กิจกรรมการบริการผู้ป่วยโรคไส้ติ่งอักเสบ โรคไส้เลื่อน และโรคต่อมลูกหมากโต ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ถึง 30 กันยายน พุทธศักราช 2560 กรอบแนวคิดที่ใช้ในการศึกษา คือ การวิเคราะห์ต้นทุนฐานกิจกรรม 4 ขั้นตอน ที่พัฒนาโดย Kaplan & Cooper (1998) เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ พจนานุกรมกิจกรรมการบริการ แบบบันทึกเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมการบริการ แบบบันทึกต้นทุนค่าแรง ค่าวัสดุสิ้นเปลือง และค่าลงทุน โดยเครื่องมือทั้งหมดได้ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน และทดสอบความเที่ยงของการสังเกตระหว่างผู้เก็บข้อมูล 2 คน โดยใช้เครื่องมือชุดเดียวกัน ทดสอบกิจกรรมเดียวกัน และในเวลาเดียวกัน โดยจับเวลาเริ่มต้นจนสิ้นสุดของแต่ละกิจกรรม ได้จำนวนความเที่ยงที่สอดคล้องตรงกันในทุกกิจกรรม เท่ากับ 1.0 ข้อมูลที่ได้นำมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1. ต้นทุนฐานกิจกรรมการบริการในผู้ป่วยโรคไส้ติ่งอักเสบ ต่อการนอนโรงพยาบาล 1 ครั้ง เท่ากับ 3,260.18 บาท คิดเป็นสัดส่วนต้นทุนค่าแรง : ต้นทุนค่าวัสดุสิ้นเปลือง : ต้นทุนค่าลงทุน เท่ากับ 59.76 : 40.02 : 0.22 และน้อยกว่าที่ได้รับการจัดสรรจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เท่ากับ 694.95 บาท 2. ต้นทุนฐานกิจกรรมการบริการในผู้ป่วยโรคไส้เลื่อน ต่อการนอนโรงพยาบาล 1 ครั้ง เท่ากับ 1,876.24 บาท คิดเป็นสัดส่วนต้นทุนค่าแรง : ต้นทุนค่าวัสดุสิ้นเปลือง : ต้นทุนค่าลงทุน เท่ากับ 70.89 : 28.81 : 0.30 และน้อยกว่าที่ได้รับการจัดสรรจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เท่ากับ 2,078.89 บาท 3. ต้นทุนฐานกิจกรรมการบริการในผู้ป่วยโรคต่อมลูกหมากโต ต่อการนอนโรงพยาบาล 1 ครั้ง เท่ากับ 6,152.89 บาท คิดเป็นสัดส่วนต้นทุนค่าแรง : ต้นทุนค่าวัสดุสิ้นเปลือง : ต้นทุนค่าลงทุน เท่ากับ 45.57 : 54.30 : 0.13 และมากกว่าที่ได้รับที่ได้รับการจัดสรรจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เท่ากับ 2,584.90 บาท ผลการศึกษาครั้งนี้ ผู้บริหารโรงพยาบาล และผู้บริหารทางการพยาบาลสามารถนำผลการศึกษาไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการบริหารทรัพยากรที่ใช้ในกิจกรรมการให้บริการผู้ป่วยโรคไส้ติ่งอักเสบ โรคไส้เลื่อน และโรคต่อมลูกหมากโต นอกจากนี้กระบวนการในการวิเคราะห์ต้นทุนยังสามารถใช้เป็นต้นแบบในการวิเคราะห์ต้นทุนฐานกิจกรรมในบริการอื่น ๆ ของโรงพยาบาลอุตรดิตถ์

Activity-based costing is the process which assigns costs to health service activities. The objective of this descriptive study was to study the activity-based costing of services in patients with appendicitis, hernia and benign prostate hyperplasia, admitted in the male surgical ward, Uttaradit Hospital and to compare the activity-based cost of services with the budget allocated from the National Health Security Office. The population included service activities for patients with appendicitis, hernia and benign prostate hyperplasia admitted in the male surgical ward, Uttaradit Hospital from 1 July to 30 September 2017. The conceptual framework used for this study was the four steps of the Activity-Based Costing, developed by Kaplan and Cooper in 1998. The instruments used in this study consisted of the service activity dictionary, time spent record form for service activities, the data record forms for labor costs, material costs, and capital cost. All instruments were validated for content by three experts and the inter-rater reliability of two data collectors using the same instruments, the same activity and at the same time by starting the timer until the end of each activity. Get the corresponding precision in every activity was 1.0. Data were analyzed by descriptive statistics. The results were: 1.The activity-based cost of services in patients with appendicitis per admission was 3,260.18 Thai baht (THB). The ratio of labor cost : material cost : capital cost was 59.76: 40.02 : 0.22 which was less than the budget allocated from the National Health Security Office at 694.95 THB. 2.The activity-based cost of services in patients with hernia per admission was 1,876.24 THB. The ratio of labor cost : material cost : capital cost was 70.89 : 28.81 : 0.30 which was less than the budget allocated from the National Health Security Office at 2,078.89 THB. 3.The activity-based cost of services in patients with benign prostate hyperplasia per admission was 6,152.89 THB. The ratio of labor cost : material cost : capital cost was 45.57 : 54.30 : 0.13 which was higher than the budget allocated from the National Health Security Office at 2,584.90 THB. The results of this study will provide base line data for hospital and nurse administrators to manage resources used in service activities for patients with appendicitis, hernia and benign prostate hyperplasia. Additionally, the process of costing will be the model to analyze activity based cost of other services in Uttaradit Hospital.