ฤทธิ์ต้านเชื้อราและความเป็นพิษต่อเซลล์สร้างเส้นใยจากเหงือกมนุษย์ของสารสกัดในแฟรกชั่นของไดคลอโรมีเทนจากผลสมอพิเภกแห้ง

Abstract

วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์ยับยั้งและฆ่าเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์ของสารสกัดสมอพิเภกแห้งในแฟรกชั่นไดคลอโรมีเทน รวมทั้งหาความเป็นพิษต่อเซลล์และ หาความเข้มข้นสูงสุดของสารสกัดสมอพิเภกแห้งในแฟรกชั่นไดคลอโรมีเทนที่ไม่ก่อให้เกิดความเป็นพิษต่อเซลล์สร้างเส้นใยจากเหงือกมนุษย์นำสารสกัดหยาบของสมอพิเภกแห้งในเอทานอลมาแยกสารด้วยเทคนิคการสกัดของเหลวด้วยของเหลวโดยสามารถแยกออกได้ 5 แฟรกชั่นตามความมีขั้วของสารได้แก่ แฟรกชั่นเฮกเซน แฟรกชั่นไดคลอโรมีเทน แฟรกชั่นเอทิล อะซีเตต แฟรกชั่นบิวทานอล และแฟรกชั่นน้ำ นำสารสกัดสมอพิเภกแห้งแต่ละแฟรกชั่นมาทดสอบหาฤทธิ์ ยับยั้งและฆ่าเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์ (สายพันธุ์ ATCC 90028) พบว่ามีเฉพาะแฟรกชั่นไดคลอโรมีเทนที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์เท่านั้น จึงนำความเข้มข้นต่ำสุดของสารสกัดสมอพิเภกแห้งในแฟรกชั่นไดคลอโรมีเทนที่สามารถยับยั้งเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์ ทดสอบด้วยวิธีดิสก์ ดิฟฟิวชั่น และทดสอบฤทธิ์ยับยั้งและฆ่าเชื้อแคนดิดาอัลบิแคนส์ ด้วยวิธีไมโครบรอท ไดลูชั่น พบว่าสามารถยับยั้งเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์ได้ร้อยละ 96.51 ที่ความ เข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตรและฆ่าเชื้อแคนดิดาอัลบิแคนส์ได้มากกว่าร้อยละ 99.93 ที่ความเข้มข้น 25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตรนำชิ้นเหงือกที่ได้จากการผ่าฟันคุดจากอาสาสมัคร 3 คน มาทำการเพาะเลี้ยง จากนั้นนำเซลล์สร้างเส้นใยจากเหงือกมนุษย์มาทดสอบความเป็นพิษต่อเซลล์ของสารสกัดสมอพิเภกแห้งในแฟรกชั่นของไดคลอโรมีเทน โดยเติมสารสกัดสมอพิเภกแห้งในแฟรกชั่นของไดคลอโรมีเทนความเข้มข้นต่าง ๆ ในอาหารเลี้ยงเซลล์สร้างเส้นใยเหงือก แล้วเพาะเลี้ยงต่อเป็นเวลา 24 ชั่วโมง โดยมีกลุ่มที่ใช้เพียงอาหารเลี้ยงเซลล์ชนิดปราศจากซีรัมเป็นกลุ่มควบคุม นำเซลล์กลุ่มต่าง ๆ เหล่านี้ไปทำการทดสอบความมีชีวิตของ เซลล์ด้วยเทคนิคเอ็มทีที จากนั้นนำไปวัดค่าดูดกลืนแสงด้วยเครื่องไมโครเพลตรีดเดอร์ในช่วงความยาวคลื่นแสง 570 นาโนเมตร พบว่ากลุ่มเซลล์ที่ได้รับสารสกัดเข้มข้น 625 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร เป็นความเข้มข้นที่มากที่สุดที่ไม่มีพิษต่อเซลล์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (p≥0.01) แต่ในขณะที่ความสามารถในการฆ่าเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์ได้นั้นอยู่ที่ความเข้มข้นของสารสกัดที่ 25,000 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ดังนั้นจึงควรมีการศึกษาเกี่ยวกับสารสกัดของผลสมอพิเภกแห้งเพิ่มเติม และระมัดระวังหากต้องการนำมาพัฒนาเป็นตำหรับยารักษาโรคเชื้อราในช่องปากต่อไป