การพัฒนาศูนย์เด็กเล็กคุณภาพโดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ในตำบลป่าอ้อดอนชัย อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย

Abstract

ศูนย์เด็กเล็กเป็นหน่วยบริการในชุมชนที่มีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งต่อการช่วยดูแลเด็กปฐมวัยของทุกครอบครัวในยุคปัจจุบัน การพัฒนาศูนย์เด็กเล็กคุณภาพจึงต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายในชุมชน การวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้องในการกำหนดรูปแบบการพัฒนาศูนย์เด็กเล็ก และประเมินผลรูปแบบการพัฒนาศูนย์เด็กเล็กคุณภาพ เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจากกลุ่มบุคคลในชุมชนที่มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 41 ราย ดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนพฤษภาคม 2558 ถึงเดือนพฤศจิกายน 2559 เครื่องมือที่ใช้ดำเนินการวิจัย ได้แก่ แนวทางการดำเนินงานเพื่อเป็นศูนย์เด็กเล็กคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แนวคำถามในการสนทนากลุ่ม แบบสัมภาษณ์แบบเจาะลึก แบบสังเกตพฤติกรรมและการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้อง และแบบสอบถามการปฏิบัติตามเกณฑ์มาตรฐานศูนย์เด็กเล็กคุณภาพ มีค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .97 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนการปฏิบัติตามเกณฑ์มาตรฐานโดยการทดสอบค่าที และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า

1.บุคลากรที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ปัญหา และกำหนดความต้องการในการแก้ปัญหาด้วยตนเอง ซึ่งปัญญามี 6 ด้าน สำหรับขั้นวางแผนได้กำหนดรูปแบบการพัฒนาและแบ่งความรับผิดชอบตามหน้าที่ของบุคลากรที่เกี่ยวข้อง และขั้นประเมินผลได้ร่วมกันแสดงความคิดเห็น ให้กำลังใจซึ่งกันและขยายระยะเวลาตามบริบทของชุมชน คะแนนเฉลี่ยการสังเกตพฤติกรรมและการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้องในขั้นวิเคราะห์ปัญหา ขั้นวางแผนและขั้นประเมินผลอยู่ในระดับดีมาก แต่ขั้นประเมินผล คะแนนการสังเกตพฤติกรรมและการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองอยู่ในระดับน้อย 2.ค่าเฉลี่ยคะแนนการปฏิบัติตามเกณฑ์มาตรฐานศูนย์เด็กเล็กคุณภาพโดยรวมเพิ่มขึ้นจาก 70.39 เป็น 85.03 และคะแนนเพิ่มขึ้นทุกด้านอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) จากผลการวิจัย แสดงให้เห็นว่าการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้องของชุมชนในการพัฒนามาตรฐานศูนย์เด็กเล็กทั้ง 6 ด้าน ส่งผลต่อความสำเร็จในการพัฒนาศูนย์เด็กเล็กคุณภาพโดยรวม การพัฒนาศูนย์เด็กเล็กคุณภาพให้เกิดความยั่งยืนจึงควรส่งเสริมการพัฒนากระบวนการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่องในทุกๆ ด้าน