การศึกษาเกี่ยวกับแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางในผู้ป่วยชาวไทยโดยภาพรังสีโคนบีมซีที

Abstract

ที่มา: การบาดเจ็บของเส้นประสาทที่อยู่ในแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางจากการฝังรากฟันเทียมในบริเวณระหว่างรูเปิดข้างคางของขากรรไกรล่างอาจทำให้เกิดความผิดปกติของการรับรู้ของประสาทสัมผัสบริเวณริมฝีปากและคางได้ การศึกษาเกี่ยวกับความชุกและความยาวของแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางในประชากรไทยพบมีน้อยมาก วัตถุประสงค์: เพี่อหาความชุกและความยาวของแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางในประชากรไทยโดยใช้ภาพรังสีโคนบีมซีที วัสดุและวิธีการ: ทำการศึกษาจากภาพรังสีโคนบีมซีทีที่ถ่ายจากเครื่องโพรแม็กซ์ทรีดี (Promax 3D®, Planmeca,Helsinki, Finland) จากศูนย์เอกซเรย์ทางทันตกรรมคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในช่วงีพ.ศ.2553-2555 จากเกณฑ์การคัดเลือกพบมีภาพรังสีของผู้ป่วยจำนวน 102 รายที่นำมาใช้ ผู้สังเกตการณ์ 3 คนที่ได้รับการปรับมาตรฐานแล้วทำการประเมินการมีโครงสร้างแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคาง และวัดความยาวของโครงสร้างดังกล่าวจากภาพระนาบต่างๆ ผลการศึกษา: ร้อยละ 93 ของกลุ่มตัวอย่างพบการมีแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางทั้งสองข้างร้อยละ 4 พบโครงสร้างดังกล่าวเพียงข้างเดียวของขากรรไกร และร้อยละ 3 ไม่พบโครงสร้างนั้นๆ ความยาวของแนวโค้งมีค่าตั้งแต่ 0.90-7.20 มม.โดยมีความยาวเฉลี่ยของด้านซ้ายและขวาเท่ากับ 3.62±1.23 มม. และ3.42±1.19 มม. ตามล�ำดับ ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของความยาวที่พบในขากรรไกรทั้งสองด้าน (P = 0.064) ระหว่างเพศ (P = 0.168) และกลุ่มอายุ (P = 0.403) มากกว่าร้อยละ 99 ของกลุ่มตัวอย่างพบความยาวแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางมีค่าน้อยกว่าหรือเท่ากับ 6.30 มม.สรุปและอภิปรายผล: ประชากรไทยกลุ่มที่ทำการศึกษามีความชุกของการพบแนวโค้งด้านหน้าของคลองประสาทข้างคางสูงถึงร้อยละ 93 ศัลยแพทย์ควรตระหนักและให้ความสำคัญถึงการมีโครงสร้างนี้ในการฝังรากฟันเทียมบริเวณระหว่างรูเปิดข้างคางในขากรรไกรล่าง โดยอาจกล่าวได้ว่าการฝังรากฟันเทียมที่ระยะห่างจากขอบหน้าของรูเปิดข้างคางมากกว่า 6.30 มม. สามารถให้ความปลอดภัยได้ในร้อยละ 99 ของประชากรไทย