การใช้ฟอร์มาลดีไฮด์ร่วมกับกรดโพรพิโอนิกเพื่อการควบคุมด้วงขี้ไก่Alphitobius diaperinus(Panzer) (Coleoptera: Tenebrionidae)

Abstract

ด้วงขี้ไก่ Alphitobius diaperinus (Panzer) จัดเป็นแมลงศัตรูโรงเก็บที่สำคัญในฟาร์มสัตว์ปีก สามารถเป็นพาหะนำโรคมาสู่สัตว์เลี้ยง และอาจมีความเสี่ยงต่อสุขภาพของมนุษย์ จึงศึกษาวงจรชีวิตของด้วงขี้ไก่ A. diaperinus ในสภาพห้องปฏิบัติการที่อุณหภูมิ 25.79 ± 3.43°C ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ย 78.87 ± 2.88% โดยเลี้ยงด้วยอาหารไก่พบว่า ระยะไข่เฉลี่ย 1.30 ± 0.46 วัน ระยะหนอนมี 8-11 วัย ใช้เวลา 40-108 วัน ระยะดักแด้ใช้เวลาเฉลี่ย 6.16 ± 0.81 วัน รวมระยะเวลาจากไข่เจริญเป็นตัวเต็มวัยใช้เวลา 68.45 ± 15.17 วัน และในอาหารสัตว์ได้มีการเติมสารฟอร์มาลดีไฮด์และ กรดโพรพิโอนิกผสมลงไปเพื่อป้องกันกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเชื้อ Salmonella sp. ดังนั้นได้ทำการทดสอบสารดังกล่าวในการควบคุมด้วงขี้ไก่ A. diaperinus โดยนำอาหารไก่ผสมสารฟอร์มาลดีไฮด์กับกรดโพรพิโอนิกสัดส่วน 0.051:0.012, 0.068:0.016 และ 0.085:0.020%a.i. หรืออัตราผลิตภัณฑ์เท่ากับ 3, 4 และ 5 กิโลกรัมต่อตันอาหารไก่ นำมาทดสอบกับด้วงขี้ไก่ในระยะไข่ และระยะตัวหนอนวัยที่ 1 พบว่าสารผสมฟอร์มาลดีไฮด์ร่วมกับกรดโพรพิโอนิกอัตราส่วน 0.051:0.012, 0.068:0.016 และ 0.085:0.020%a.i. มีผลต่อการตายของด้วงขี้ไก่ทั้งในระยะไข่และตัวหนอนวัยอ่อนระยะที่ 1 ตั้งแต่วันที่ 7 หลังสัมผัสสาร โดยในระยะไข่พบอัตราการตายสูงสุดร้อยละ 100 ในทุกอัตราผสมที่ 32 วัน หลังสัมผัสสารผสม ในขณะที่ระยะหนอนวัยที่ 1 พบอัตราการตายสูงสุดร้อยละ 100 ในทุกอัตราผสมที่ 14 วัน หลังสัมผัสสารผสมฟอร์มาลดีไฮด์และกรดโพรพิโอนิก