นิพนธ์ต้นฉบับ : ลักษณะทางคลินิกที่สัมพันธ์กับภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาทส่วนปลายโดย การตรวจ monofi lament ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

Abstract

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาหาลักษณะทางคลินิกที่สัมพันธ์กับการมีภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาทส่วน ปลายในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 วิธีการศึกษา การศึกษาภาคตัดขวางเชิงพรรณนา รวบรวมข้อมูลจากแบบสอบถาม เวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ การวัดความดันโลหิตและการตรวจร่างกายผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มาเข้ารับการรักษาที่ห้องตรวจ ผู้ป่วยนอก ภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระหว่างเดือนกันยายน 2554 ถึงเดือนมกราคม 2555 วิเคราะหข์ อ้ มูลเพื่อหาความชุกของภาวะแทรกซอ้ นทางระบบประสาทโดยใช้ monofi lament test ในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และหาความสัมพันธ์ระหว่างการมีภาวะแทรกซ้อน ทางระบบประสาทกับปัจจัยต่าง ๆ ผลการศึกษา ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มาเข้ารับบริการที่ห้องตรวจผู้ป่วยนอก ภาควิชาเวชศาสตร์ ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จำนวน 54 ราย พบว่าผู้ป่วยที่ที่มีภาวะแทรกซ้อน ทางระบบประสาทมีจำนวน 29 ราย (ร้อยละ 53.7) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะแทรกซ้อนทางระบบ ประสาท ได้แก่ อายุที่มากกว่า 60 ปี (p = 0.03), ระดับโปรตีนกลัยโคซัยเลต (HbA1C) ที่มากกว่า 7.0 (p = 0.04) และการมีลักษณะของเท้าที่มีความผิดปกติ (p = <0.001) พบลักษณะความผิดปกติของเท้าใน งานวิจัยครั้งนี้ทั้งหมด 9 ราย โดยลักษณะความผิดปกติที่พบมากที่สุดคือ hallux valgus จำนวน 5 ราย รองลงมาคือ claw toe จำนวน 4 ราย สรุปผลการศึกษา ผู้ป่วยเบาหวานในการศึกษาครั้งนี้จำนวนมากกว่าครึ่งหนึ่ง มีภาวะแทรกซ้อนทางระบบ ประสาท ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท ได้แก่ อายุที่มากขึ้น ระดับ HbA1C ที่สูง กว่าปกติ และการมีลักษณะเท้าที่ผิดปกติ แพทย์ผู้ทำการตรวจรักษาผู้ป่วยเบาหวาน ควรตระหนักถึงภาวะ แทรกซ้อนทางระบบประสาท เพื่อให้การตรวจรักษาแต่เนิ่น ๆ ทำให้สามารถป้องกันความพิการที่อาจเกิด ขึ้นแก่ผู้ป่วยในอนาคต