Original article : Incidence of perioperative stroke in thoracic aortic surgical patients with deep hypothermic circulatory arrest

Abstract

วัตถุประสงค์ เพื่อหาอุบัติการณ์ ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง (stroke) และผลการรักษา ในผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดหลอดเลือดเอออร์ตาระดับทรวงอกที่ใช้เทคนิค deep hypothermic circulatory arrest (DHCA) วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง โดยเก็บข้อมูลจากผู้ป่วยทั้งหมด 165 ราย ที่มารับการผ่าตัดหลอด เลือดเอออร์ตาระดับทรวงอกที่ใช้เทคนิค DHCA ในช่วงเดือนมกราคม พ.ศ. 2548 ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2556 กลุ่มที่เกิด stroke คือ ผู้ป่วยที่มีอาการผิดปกติทางระบบประสาทนานมากกว่า 24 ชั่วโมงหลังจากเริ่มมีอาการ แสดง โดยอาจตรวจพบหลังการผ่าตัด หรือเกิดขึ้นหลังจากที่ผู้ป่วยฟื้นจากภาวะสลบโดยไม่มีความผิดปกติทาง ระบบประสาท แต่มีอาการแสดงภายหลังจากนั้น ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วยในระหว่างผ่าตัด ได้ถูกนำมาทบ ทวนถึงความสัมพันธ์ กับการเกิด stroke ได้แก่ American Society of Anesthesiologists (ASA) โรคประจำ ตัว และเทคนิคการระงับความรู้สึก ด้านผลของการรักษาได้พิจารณาจากอาการทางคลินิก ระยะเวลาการอยู่ ในหอผู้ป่วยหนักและระยะเวลาการอยู่ในโรงพยาบาลของผู้ป่วย ผลการศึกษา มีผู้ป่วยเกิด stroke ระหว่างผ่าตัด 18 ราย โดยคิดเป็นร้อยละ 11 จากผู้ป่วยทั้งหมด 165 ราย ผลการวิเคราะห์แบบ univariate analysis พบว่ามี 6 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิด stroke อย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ อายุมากกว่า 65 ปี ผู้ป่วยรับการผ่าตัดฉุกเฉิน และผู้ป่วยที่สัญญาณชีพไม่คงที่ขณะมาถึงห้องผ่าตัด แต่ จากการวิเคราะห์แบบ multivariate analysis ไม่พบกว่ามีปัจจัยใดที่สัมพันธ์กับการเกิด stroke ในระหว่าง ผ่าตัดอย่างมีนัยสำคัญ ผลการศึกษาพบว่าระยะเวลา cross-clamp หลอดเลือดแดงเอออร์ตายาวนานกว่า อย่างมีนัยสำคัญในกลุ่มที่เกิด stroke (p = 0.046) อัตราการตายของผู้ป่วยในกลุ่มที่เกิด stroke (ร้อยละ 6) น้อยกว่ากลุ่มที่ไม่เกิด stroke (ร้อยละ 10) แต่ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p =0.529) ระยะเวลา การอยู่ในหอผู้ป่วยหนัก และในโรงพยาบาลในกลุ่มที่เกิด stroke ยาวนานกว่ากลุ่มที่ไม่เกิด stroke โดย p < 0.001 และ p <0.001 ตามลำดับ สรุปผลการศึกษา อุบัติการณ์การเกิด stroke ระหว่างผ่าตัดในผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัด หลอดเลือดเอออร์ตา ระดับทรวงอกที่ใช้เทคนิค DHCA คิดเป็นร้อยละ 11 และผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัย stroke มีระยะเวลาการอยู่ ในหอผู้ป่วยหนัก และในโรงพยาบาลนานกว่า