ศิลปินหญิงกับศิลปะจีนสมัยใหม่ และร่วมสมัย

Abstract

ประวัติศาสตร์จิตรกรรมจีนโดยศิลปินหญิงในประเทศจีนนั้นเป็นเพียงชนชั้นกลุ่มน้อยที่ถูกมองข้ามเสมอมา จิตรกรหญิงช่วงสมัยราชวงศ์หมิงและราชวงศ์ชิง เช่น กู้เหมย หลี่ชุ่ยหลาน เฉินซู เฉิงฮุ่ย และเจ้าอวี้ ยังอยู่ภายใต้สภาวะแห่งความเป็นสตรีที่อยู่ภายใต้กรอบของประเพณีและจริยธรรม ทำให้ภาพจิตรกรรมจากฝีมือของศิลปินหญิงไม่มีวันถูกนำมาเปรียบเทียบกับผลงานของจิตรกรชายได้เลย ภาพที่ปรากฏนั้นแม้จะดูสวยงามแต่ก็บ่งบอกถึงอารมณ์อันเงียบเหงา รวมทั้งชื่อ ของศิลปินหญิง ที่มีอยู่เพียงเล็ก น้อยเหล่านั้นกลับไม่เป็นที่รู้จักและถูกลืมเลือนไปตามประวัติศาสตร์ จนกระทั่งหลังการปฏิวัติครั้งใหญ่ในจีนนำไปสู่ยุคสมัยใหม่ด้วยการสถาปนา“สาธารณรัฐจีน ” ในเวลาต่อมา ศิลปินหญิง รุ่น ใหม่จึง เริ่ม ปรากฏขึ้น ในสังคมใหม่ หลังปี ค.ศ.1920 ศิลปินหญิงเหล่านี้ได้สะท้อนให้เห็นถึงอัจฉริยภาพของเพศหญิงและความมุ่งมั่นตั้งใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำเสนอภาพเหมือนของตนเองในการเข้าร่วมแสดงผลงานศิลปะในนิทรรศการศิลปะแห่งชาติที่จัดขึ้นโดยรัฐบาลเมื่อเดือนเมษายน ค.ศ.1929 ทำให้หลังจากนี้ไปศิลปินหญิงได้เข้ามามีส่วนร่วมในการแสดงผลงานศิลปะระดับชาติสู่สาธารณชนสืบมานับเป็นการปลดปล่อยพันธนาการของเพศหญิงให้เห็นถึงความเข้มแข็งและความสามารถผ่านผลงานศิลปะในจีน ภายหลังการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน “เหมาเจ๋อตง” ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้กล่าววาทะที่มีชื่อเสียงที่สุดของเขาคือ “ผู้หญิงแบกค้ำฟ้าไว้ครึ่งหนึ่ง” เมื่อ ค.ศ.1968 เป็นวาทกรรมเพื่อต้องการสื่อสารในความหมายของการสร้างชาติสร้างประเทศที่เท่าเทียมกันระหว่างชายหญิงโดยปราศจากการกดขี่ทางเพศ และให้สตรีมีส่วนร่วมในทุกภาคส่วนของสังคม โดยเชื่อว่าการต่อสู้ทางการเมืองหรือการทหาร การสร้างชาติจีนใหม่นั้นต้องมีสตรีเป็นส่วนหนึ่งของทั้งหมด ผลงานศิลปะจีนของศิลปินหญิงกับผลงานศิลปะของสตรีได้ถูกนำไปสู่การแสดงออกถึงอัตลักษณ์ส่วนบุคคลของศิลปินหญิงที่มีทัศนะมุมมองต่อกฎระเบียบของสังคม ภายใต้การมองไปถึงแก่นของอารมณ์ ประสบการณ์ และสัมพันธ์ไปถึงเหตุผลเชิงนามธรรม ณ วันนี้ ศิลปะจีนร่วมสมัยยังคงต้องต่อสู้กับข้อจำกัดทางสังคมที่กำหนดถึงนิยามคำว่า “ศิลปะของผู้หญิง” ให้ไปสู่บทนิยามที่กว้างขึ้นของความคิดใหม่ว่าด้วย “ศิลปะสตรี” แม้จะเป็นเรื่องที่ยากแต่เป็นเส้นทางที่ผู้หญิงต้องก้าวผ่านไปให้ได้