วาทกรรมว่าด้วย “คนต่างด้าว” กับการกลายเป็น “คนอื่น” ของ ชาวไทใหญ่พลัดถิ่น

Abstract

บทความชิ้นนี้พยายามทำาความเข้าใจการสร้างวาทกรรมว่าด้วย “คนต่างด้าว” ที่รัฐไทยนำามาใช้ในการเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์ของชาว ไทใหญ่พลัดถิ่นให้กลายเป็น “แรงงานต่างด้าว” เป็นปัญหาต่อสังคม ไทยไม่ว่าจะเป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติ อาชญากร และพาหะนำา โรคร้าย เป็นต้น แต่อีกด้านหนึ่งกลับมีมูลค่าทางเศรษฐกิจในฐานะ ปัจจัยการผลิตในระบบทุนนิยม ขณะที่การอพยพเคลื่อนย้ายของชาวไทใหญ่พลัดถิ่นเข้ามายังประเทศไทยไม่ใช่ปรากฏการณ์ใหม่ในสังคม ไทย เนื่องจากเมื่อชาวไทใหญ่ไม่สามารถแบกรับความไม่มั่นคง ความ เปราะบางของชีวิตในรัฐฉานบ้านเกิดจากปฏิบัติการความรุนแรงของรัฐ ชาติพม่าได้ จึงปรับใช้การเดินทางเคลื่อนย้ายแม้จะต้องกลายเป็นเพียง แรงงานราคาถูกในประเทศไทยที่กำาลังเติบโตทางด้านเศรษฐกิจก็ตาม อีกทั้งยังต้องการสะท้อนให้เห็นว่ารัฐไทยได้สร้างกลไกและเทคนิควิธีใน การควบคุม กักขังชาวไทใหญ่พลัดถิ่น เพื่อตอกยำ ้าและทำาให้ภาพตัวแทน และชุดนิยามภายใต้วาทกรรมนั้นมีอยู่อย่างไม่ตั้งคำาถาม ซึ่งเป็นการผลัก ให้ชาวไทใหญ่พลัดถิ่นไปสู่ “ความเป็นคนอื่น” ของสังคมไทยอย่างดิ้น หลุดยาก ขณะเดียวกันก็จะชี้ให้เห็นว่ารัฐไม่สามารถควบคุมวาทกรรม ได้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาดดังจะเห็นได้จากความลักลั่นขัดแย้งและการ ต่อรองกันอยู่ตลอดเวลาของหน่วยงานที่ปฏิบัติงาน ตลอดจนการฉวย ใช้เครื่องมือของรัฐโดยชาวไทใหญ่พลัดถิ่นในการต่อรองกับวาทกรรม เพื่อปรับเปลี่ยนความสัมพันธ์กับรัฐไทยและสังคมไทย