อภิมหาโครงการพัฒนากับชะตากรรมของผู้คนชุมชนสองฝั่งโขง

Abstract

แม่น้ำ โขงเป็นแม่น้ำ สายหลักที่มีความสําคัญอย่างยิ่งในทวีปเอเชีย อาณาบริเวณซึ่งแม่น้ำ โขงสบกับแม่น้ำ สายอื่นๆ ในเขตภาคเหนือตอนบน ของประเทศไทยและลาว ดกอุดมไปด้วยความหลากหลายของระบบนิเวศ ความผันแปรของสภาพแวดล้อมตามฤดูกาล ตลอดจนความหลากหลายของ สายพันธุ์ปลาและวิถีชีวิตของผู้คนริมฝั่งน้ำ ในช่วงฤดูน้ำ หลาก น้ำ ที่ท่วมบ่า ล้นเข้าไปชักนําเอาปลาเข้าสู่น้ำอิง แม่น้ำ สาขาสําคัญสายหนึ่งของแม่โขง พื้นที่น้ำ ท่วมเหล่านี้กลายมาเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาที่อพยพมาตามฤดูกาล วิถีชีวิตและความอยู่ดีกินดีของผู้คนในแถบลุ่มน้ำ อิงจึงผูกพันกับทรัพยากร ปลาและสภาพแวดล้อมของสายน้ำ มาเนินนานนับศตวรรษ ชุมชนท้องถิ่นได้ พัฒนาสั่งสมความรู้เกี่ยวกับสายพันธุ์ปลา เครื่องมือหาปลา สําหรับใช้ใน ระบบนิเวศแบบต่างๆ หนอง บึง น้อยใหญ่นับร้อยแห่ง กลายมาเป็นแหล่ง ทํามาหากินหล่อเลี้ยงชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น อีกทั้งเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ ปลาหลากหลายสายพันธุ์ หากแต่ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา อนุภูมิภาคลุ่มน้ำ โขง เริ่มเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว การสร้างเขื่อนขนาดใหญ่ หลายแห่ง ในประเทศจีน และการลดลงของทรัพยากรป่า และพื้นที่ชุ่มน้ำ ไม่เพียงสร้าง ผลกระทบต่อความหลากหลายของสายพันธุ์ปลา แต่ยังส่งผลกระทบต่อ วัฒนธรรมและความรู้ท้องถิ่น เกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพ และ ระบบนิเวศของปลา โครงการวิจัยนี้ เป็นความพยายามที่จะศึกษา ทำความ เข้าใจกับภูมิปัญญาท้องถิ่น และการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของ ชุมชนในระบบนิเวศชุดต่างๆ เพื่อศึกษาความหลากหลายของสายพันธุ์ปลา ในแม่น้ำ โขงและเขตลุ่มน้ำ อิง ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศ ต่อความหลากหลายของสายพันธุ์ปลา ตลอดจนศึกษานัยสําคัญทาง เศรษฐกิจและสังคมของทรัพยากรชีวภาพต่อระบบเศรษฐกิจและวัฒนธรรม ท้องถิ่น รวมทั้งทําความเข้าใจกับภูมิปัญญาท้องถิ่น และวิถีปฏิบัติในการ จัดการทรัพยากรชีวภาพอย่างยั่งยืน