การรวบยอดยีนต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้าตาล 3 ชนิด จากข้าวสายพันธุ์ผสมกลับ BC4F3-4 [(ราตูฮีเนติ/ขาวดอกมะลิ 105) X ชัยนาท 1] และ [(อาบาญ่า/ขาวดอกมะลิ 105) X ชัยนาท 1]

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาครั้งนี้คือเพื่อสร้างลูกผสม F1 ซึ่งเป็นการรวบยีนต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (BPH, Nilaparvata lugens (Stål)) จำนวน 3 ชนิดจากข้าวสายพันธุ์ลูกผสมกลับ BC4F3-4 [(ราตูฮีเนติ/ขาวดอกมะลิ 105) X ชัยนาท 1] และ [(อาบาญ่า/ขาวดอกมะลิ 105) X ชัยนาท 1] และศึกษาปฏิกิริยาของข้าวสายพันธุ์ลูกผสมดังกล่าวกับเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลเก็บรวบรวมจากนาเขตชลประทานของภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย การทดลองดำเนินการในเรือนทดลอง การทดสอบข้าวลูกผสมใช้แผนการทดลองแบบสุ่มบล็อกสมบูรณ์ 4 ซ้ำ โดยมีพันธุ์ข้าว/สายพันธุ์ข้าวเปรียบเทียบจำนวน 9 พันธุ์/สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์พ่อ A12-26-201-436, สายพันธุ์แม่ R8-24-1-183-84-227, ชัยนาท 1, ราตูฮีเนติ, ขาวดอกมะลิ 105, อาบาญ่า, ราตูฮีเนติxขาวดอกมะลิ 105 และการประเมินผลปฏิกิริยาของข้าวต่อการลงทำลายของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลใช้เกณฑ์มาตรฐานตาม Standard Evaluation System for Rice ของ IRRI ผลการทดลองสามารถผลิตลูกผสมที่มีการรวบยีนต้านทานทั้ง 3 ชนิดได้จำนวน 292 เมล็ด และข้าวสายพันธุ์ลูกผสมดังกล่าวแสดงปฏิกิริยาตอบโต้ต่อการลงทำลายของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในภาคเหนือตอนล่าง ได้ในระดับที่ดีกว่าพ่อและแม่ รวมทั้งมีความสามารถในการฟื้นตัวจากความเสียหายที่เกิดจากการลงทำลายของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในระยะกล้าได้อย่างรวดเร็ว จนอยู่ในระดับที่ไม่แตกต่างจากพันธุ์ต้านทานมาตรฐานเปรียบเทียบคือ PTB33 ที่ 29 และ 33 วันหลังปล่อยเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลลงทำลาย