ผลการใช้เยื่อในลำต้นสาคูเป็นแหล่งพลังงานในอาหารข้นต่อการใช้ประโยชน์ได้ของโภชนะ และการหมักในกระเพาะรูเมนของโคพื้นเมืองภาคใต้

Abstract

การทดลองนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของการใช้เยื่อในลำต้นสาคูทดแทนข้าวโพดบดในสูตรอาหารข้นต่อการใช้ประโยชน์ได้ของโภชนะ และกระบวนการหมักในกระเพาะรูเมน โดยศึกษาในโคพื้นเมืองภาคใต้เพศผู้ จำนวน 5 ตัว อายุเฉลี่ย 2.9 ± 0.2 ปี น้ำหนักเฉลี่ย 226 ± 5 กิโลกรัม ที่ผ่าตัดฝังท่ออาหารถาวรที่กระเพาะรูเมน (rumen fistulated animal) ใช้แผนการทดลองแบบ 5 x 5 ลาตินสแควร์ (Latin square design) เพื่อให้ได้รับอาหารข้นที่มีระดับของเยื่อในลำต้นสาคูทดแทนข้าวโพดบดในระดับ 0, 25, 50, 75 และ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ ให้โคพื้นเมืองทั้ง 5 กลุ่ม ได้รับหญ้าพลิแคททูลั่มแห้งอย่างเต็มที่ ผลการทดลองพบว่า โคทั้ง 5 กลุ่มมีปริมาณการกินได้ของอาหารหยาบไม่แตกต่างกันทางสถิติ (P>0.05) ขณะที่ปริมาณอาหารข้น และปริมาณอาหารที่กินได้ทั้งหมด มีค่าเพิ่มขึ้นตามระดับเยื่อในลำต้นสาคูที่เพิ่มขึ้นในสูตรอาหาร โดยโคที่ได้รับอาหารข้นที่ใช้เยื่อในลำต้นสาคูทดแทนข้าวโพดบด 100 เปอร์เซ็นต์ มีแนวโน้มของปริมาณอาหารข้น และปริมาณอาหารทั้งหมดที่กินได้สูงสุด (69.75 และ 89.67 กรัมวัตถุแห้ง/กิโลกรัมน้ำหนักตัว0.75 ตามลำดับ) ส่วนค่าสัมประสิทธิ์การย่อยได้ของโภชนะ สมดุลไนโตรเจน ความเป็นกรด-ด่าง และความเข้มข้นของแอมโมเนีย-ไนโตรเจนในของเหลวจากกระเพาะรูเมน ความเข้มข้นของกลูโคสในเลือด และค่าเฉลี่ยของปริมาตรเม็ดเลือดแดงอัดแน่นมีค่าใกล้เคียงกัน (P>0.05) ในระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองที่ใช้เยื่อในลำต้นสาคู ขณะที่ความเข้มข้นของยูเรีย-ไนโตรเจนในเลือดของโคที่ได้รับอาหารที่ใช้เยื่อในลำต้นสาคูทดแทนข้าวโพดบด 75 และ 100 เปอร์เซ็นต์ มีแนวโน้มสูงกว่าโคกลุ่มควบคุม จากผลการทดลองนี้สามารถสรุปได้ว่า สามารถใช้เยื่อในลำต้นสาคูทดแทนข้าวโพดบดได้ 100 เปอร์เซ็นต์ ในสูตรอาหารโคพื้นเมืองภาคใต้

This experiment studied the effects of sago palm pith (SPP) substitution for ground corn (GC) on nutrient utilization and rumen fermentation process. Five rumen-fistulated southern indigenous bulls, 2.9 ± 0.2 years old, with average live weight of 226 ± 5 kg were randomly assigned according to a 5x5 Latin square design to received five diets containing different levels of SPP. T1= 0 % SPP, T2= 25% SPP, T3= 50% SPP T4= 75% SPP and T5= 100% SPP substitution for ground corn (GC). Plicatulum (Paspalum plicatulum) hay was offered ad libitum. There were no significant differences (P>0.05) among treatments on roughage intake, but concentrate and total dry matter intake increased with the increasing levels of SPP. The cattle fed with concentrate containing 100 % SPP substituted for GC have the highest concentrate and total dry matter intake (69.75 and 89.67 g/kg BW0.75, respectively). The nutrient digestibility coefficients, nitrogen balance, pH and ammonia nitrogen concentration in rumen fluid as well as blood glucose concentration and pack cell volume were similar among treatments (P>0.05). However, blood urea nitrogen concentration of the 75 and 100 % SPP groups tended to be higher than the control group. It can be concluded that the optimal level of SPP to substitute GC in concentrate should be 100 % for Southern indigenous cattle fed with plicatulum hay.