การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์: การสะท้อนประสบการณ์การฝึกภาคสนามของนักศึกษาทันตแพทย์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

Abstract

ทันตกรรมชุมชนชุมชนปฏิบัติ เป็นกระบวนวิชาบังคับที่จัดขึ้นสำหรับนักศึกษาทันตแพทย์ชั้นปีที่ 6 เพื่อเรียนรู้การปฏิบัติงานในชุมชนภายใต้แนวคิดการส่งเสริมสุขภาพแนวใหม่ ซึ่งที่ผ่านมายังไม่มีการประเมินผลการจัดการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการคือ เพื่อเรียนรู้ประสบการณ์ที่นักศึกษาได้รับภายหลังจาก การฝึกปฏิบัติงาน และประเมินผลที่ได้รับจากการจัดการเรียนการสอน โดยเป็นการศึกษาด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพผ่านเรื่องเล่าที่นักศึกษาเห็นว่ามีความสำคัญต่อชีวิตซึ่งเรียนรู้ผ่านการฝึกปฏิบัติงาน รวบรวมข้อมูลตั้งแต่ปีการศึกษา 2553-2555 จำนวน 255 เรื่อง ทำการจัดหมวดหมู่แลวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและประเด็นสำคัญ จากการศึกษาพบว่าการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ของกระบวนวิชาทันตกรรมชุมชนปฏิบัติไม่เพียงแต่ได้บรรลุวัตถุประสงค์ในการจัดการศึกษาที่กำหนดไว้ในหลักสูตรเท่านั้น ที่สำคัญยังพบว่านักศึกษามีเข้าใจ “อย่างลึกซึ้ง” ในวิถีชีวิตของคนในชุมชนและทันตแพทย์ที่ทำงานในชุมชน นอกจากนี้ยังได้สะท้อนว่ากระบวนวิชานี้ได้เอื้อโอกาสให้นักศึกษาได้ใช้ชีวิตสัมพันธ์กับผู้คนที่แตกต่างหลากหลาย ส่งผลให้นักศึกษามีทัศนะต่อโลกและชีวิตที่กว้างขวางขึ้นและได้มีโอกาสทบทวนและพิจารณาด้านในตัวตนของตนเอง Background: A Community-Based Health Promotion Course is a practical-based curriculum. This course provided the sixth year dental students to ‘work with’ people in rural communities. Purposes of study are to gain insight into the experiences of dental students and explore learning outcomes and benefits students reported. It is a qualitative study. Students were assigned to write 1 or 2 specific events and conditions that were significant meanings for them. Data were collected through 255 critical documented essays of students from 2010-2012, using an actionoriented assessment method called Critical Incident Technique (CIT). Data were analyzed by using thematic and content analyses. As a result, students reported a broad range of outcomes and benefits. Their critical incident essays not only showed an achievement of the curriculum objectives, but also illustrated their “deep understanding” in everyday life of local people and community dentists. Moreover, engaging with different groups of people provided students to widen their life perspectives and introspection.