รูปแบบของเรือนไทลื้อในพันนาเมืองอู สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

Abstract

บทความนี้มุ่งศึกษารูปแบบของเรือนพื้นถิ่นไทลื้อ ผ่านกรณีศึกษาในพื้นที่พันนาเมืองอู สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจและวิเคราะห์ภูมิปัญญาพื้นถิ่นจากวิจัยภาคสนามเกี่ยวกับเรือนพื้นถิ่นไทลื้อ เป็นฐานความรู้ในการศึกษาลักษณะเฉพาะของเรือนพื้นถิ่นไทลื้อพันนาเมืองอู โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ สังเกตและสัมภาษณ์ในประเด็นของลักษณะการตั้งถิ่นฐาน รูปแบบบ้านเรือนในเชิงรูปทรงทางกายภาพ โครงสร้างและวัสดุเรือน ผังพื้นและลำดับการเข้าถึงพื้นที่ วิถีชีวิตกับพื้นที่ใช้สอยในเรือน โดยสำรวจภาคสนามในพื้นที่พันนาเมืองอู รวมทั้งสิ้น 4 แอ่งที่ราบ 5 หมู่บ้าน 30 หลังคาเรือน บทความนี้ชี้ให้เห็นถึงลักษณะการปรับตัวของสถาปัตยกรรมเนื่องจากปัจจัยจากสภาพแวดล้อม สภาพภูมิอากาศ โลกทัศน์ ระบบความคิด ระบบสังคมและรูปแบบสถาปัตยกรรมเรือนพื้นถิ่นไทลื้อ เพื่อเป็นแนวทางในการอนุรักษ์เรือนพื้นถิ่นไทลื้อให้มีความเหมาะสมกับรูปแบบวัฒนธรรมที่ผสมกลมกลืนและการดำรงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม และเพื่อศึกษารูปแบบเฉพาะที่โดดเด่นของเรือนไทลื้อในพันนาเมืองอู สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

This article explores the patterns of Tai Lue vernacular houses in Panna Muang Ou, Lao PDR. The objectives of the investigation are to study and analyze the wisdom in vernacular architecture of Tai Lue. The method of study is based on qualitative research methods consisting field survey in Panna Muang Ou. Observation and interviews were conducted in the issues of settlements, villages and houses, planing and spatial organization, way of life and use of domestic spaces. Altogether, 30 houses in 5 villages at 4 valleys were explored. The research indicates the characteristics and the adaptation of vernacular architecture due to influences of the physical environment, climate condition, worldview and social system on vernacular architecture. This can be used as appropriate guideline for conserving Tai Lue vernacular houses within the context of cultural assimilation in Panna Muang Ou, Laos PDR.