ทุนของผู้ค้าชายแดน ณ จุดผ่อนปรนทางการค้าชายแดนไทย-ลาว 3 แห่งของจังหวัดเชียงราย

Abstract

บ้านแจมป๋อง ตําบลหลายงาว, บ้านห้วยลึก ตําบลม่วงยาย อำเภอเวียงแก่นและบ้านเลาอู ตําบลตับเต่า อําเภอเทิง จังหวัดเชียงราย เป็นพิกัดสําคัญบนเส้นพรมแดนไทย-ลาว เนื่องจากเป็นที่ตั้งของจุดผ่อนปรนทางการค้า พื้นทีซึ่งชนชายแดนได้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน ผู้ค้าชายแดน ณ จุดผ่อนปรนฯ ทั้ง 3 แห่งเป็นผู้ให้ข้อมูลหลักของงานศึกษานี้ โดยที่ผู้เขียนมีความสนใจว่า ท่ามกลางบริบทการพัฒนาอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงที่ดึงประโยชน์ทางเศรษฐกิจออกไปจากมือคนตัวเล็กตัวน้อย ผู้ค้าชายแดนเหล่านี้มีทุนและใช้ทุนอะไร อย่างไร ในการดํารงชีพข้อค้นพบของงานศึกษานี้คือ เรื่องเล่าของชุมทางการค้าชายแดน สะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์เชิงอํานาจระหว่างรัฐชาติกับชุมชนชายแดน การเปลี่ยนแปลงชุมชนที่เกิดจากการกําหนดเส้นพรมแดนและการสร้างจุดผ่อนปรนทางการค้าสร้างโอกาสให้คนในชุมชนมีทางเลือกในการประกอบอาชีพมากขึ้น ทั้งนี้ ในระบบเศรษฐกิจแบบไมเป็นทางการ ผู้ค้าชายแดนมีส่วนสำคัญอยางมากในการผลักเศรษฐกิจ ชายแดนให้ขับเคลื่อน พวกเขามีความสามารถในการสร้างและใช้ ความไม่เป็นทางการ อาทิ การใช้ความสัมพันธ์เครือญาติข้ามพรมแดน, ความสัมพันธ์ของเครือขายชาติพันธุ์ และความเป็นคนในชุมชนชายแดน ผู้ค้าชายแดนมีความสามารถ ในการใช้และปรับเปลี่ยนทุนทางสังคมนี้ไปเป็นทุนอื่น เช่น ทุนทางสัญลักษณ์และทุนทางเศรษฐกิจ อันเป็นไปเพื่อประโยชน์ทั้งต่อการดํารงชีพของตนตลอดจนการรักษาไว้ซึ่งประโยชน์ของชุมชนด้วย