พลวัตทางการเมืองกับการค้าชายแดนไทย-เมียนมาที่แม่สอดจากยุคตลาดมืดถึงเขตเศรษฐกิจพิเศษ

Abstract

การค้าชายแดนระหว่างประเทศเป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นทั่วไปสําหรับประเทศที่มีอาณาเขตติดกัน ประเทศไทยมีการค้าทางชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้านซึ่งการค้าชายแดนระหว่างประเทศมีรูปแบบที่แตกต่างกันไปตามบริบทของประเทศคู่ค้า อย่างไรก็ตามการค้าชายแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศเมียนมา มีความแตกต่างออกไปตรงที่บริบทการค้าชายแดนมีความเชื่อมโยงกับบริบททางการเมืองภายในของแต่ละประเทศ ทั้งยังมีความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา

ข้อเสนอหลักของบทความนี้คือ รูปแบบการค้าชายแดนระหว่างไทยกับเมียนมา จากอดีตจนถึงปัจจุบันเป็นผลสืบเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองทั้งสิ้นบทความนี้ได้ชี้ให้เห็นถึงพลวัตของการค้า การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการค้าชายแดนที่แม่สอด ซึ่งเชื่อมโยงอย่างแยกไม่ออกกับบริบททางการเมือง โดยแบ่งเป็นช่วงเวลาต่างๆ ตามบริบททางการเมืองภายในของแต่ละประเทศนับจากอดีตซึ่งโดยมากจะเป็นผลจากการเมืองภายในของเมียนมาเสียเป็นส่วนใหญ่ บทความนี้ ยังเสนอว่านโยบายเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษตาก อันเป็นผลสืบเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในประเทศไทยเมื่อรัฐบาลทหารขึ้นสู่อํานาจด้วยการรัฐประหาร ก็ส่งผลต่อรูปแบบการค้าชายแดนด้วย และนโยบายดังกล่าวมิได้ถือกําเนิดบนฐานคิดเรื่องเศรษฐกิจเป็นหลัก หากแต่มีแนวคิดเรื่องความมั่นคงเป็นหนึ่งในเหตุผลด้วย