กระบวนการพัฒนาโครงการอสังหาริมทรัพย์ประเภทที่อยู่อาศัยโดยการมีส่วนร่วม: กรณีศึกษา โครงการที่อยู่อาศัยโค-เฮาส์ซิ่ง (Co-housing) และโครงการบ้านมั่นคง

Abstract

อสังหาริมทรัพย์ประเภทที่อยู่อาศัยเป็นประเภทอสังหาริมทรัพย์ที่ปรากฏมากที่สุด มีสัดส่วน ประมาณ 2 ใน 3 ของมูลค่าตลาดอสังหาริมทรัพย์ในประเทศไทย เมื่อตลาดอสังหาริมทรัพย์เข้าสู่ช่วงอิ่มตัว มีโครงการอสังหาริมทรัพย์ต่างๆ ที่พัฒนาสู่ตลาดให้ผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อได้เลือกสรรตามความพึงพอใจ แต่กลับพบว่า รูปแบบการพัฒนาเป็นการมุ่งให้เกิดการตอบสนองการผลิตแบบอุตสาหกรรม (mass product) และไมได้ส่งเสริมให้เกิดการสร้างความสัมพันธ์ในชุมชนใหม่เท่าที่ควร ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว รากฐานวัฒนธรรมของชุมชนสังคมไทยคือการมีวิถีชีวิตที่พึ่งพากัน และใช้พื้นที่ทางสังคมของชุมชนร่วมกัน นอกจากโครงการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ประเภทที่อยู่อาศัยที่ดำเนินการโดยภาครัฐแล้ว ยังมีบริษัทพัฒนาอสังหาริมทรัพย์หลายแห่งได้มีความพยายามในการสร้างความเป็นชุมชนในโครงการของตน โดยการเพิ่มกระบวนการมีส่วนร่วมในการพัฒนา บทความฉบับนี้ ศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมที่เกิดขึ้นทั้งในกระบวนการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ประเภทที่อยู่อาศัย และกระบวนการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ประเภทที่อยู่อาศัย โดยกระบวนการมีส่วนร่วมที่ดำเนินการโดยผู้ประกอบการภาคเอกชน และภาครัฐบาล เพื่อหาแนวทางในการนำกระบวนการมีส่วนร่วม ไปประยุกต์ในการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ประเภทที่อยู่อาศัยในอนาคต โดยใช้วิธีการทบทวนวรรณกรรมในการศึกษาผ่าน 2 โครงการกรณีศึกษา คือ โครงการบ้านเดียวกัน 2 (โค-เฮาส์ซิ่ง) และโครงการบ้านมั่นคง ชุมชนรุ่งมณีพัฒนา