ประสิทธิผลของการใช้โปรแกรมส่งเสริมทักษะชีวิตและการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อการพัฒนาทักษะชีวิตและความตั้งใจในการเลิกยาเสพติดในเด็กและเยาวชนที่ได้รับการ ติดตามโดยสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน

Abstract

เด็กและเยาวชนที่ติดยาเสพติดที่เข้ารับการดูแลโดยสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน ควรได้รับการส่งเสริมทักษะชีวิตในด้านต่างๆ เพื่อให้มีความพร้อมในการดำเนินชีวิตและไม่หันกลับไปเสพซ้ำเมื่อจำหน่ายออกไป การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการใช้โปรแกรมส่งเสริมทักษะชีวิตและการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อการพัฒนาทักษะชีวิตและความตั้งใจในการเลิกยาเสพติดในเด็กและเยาวชนที่ถูกควบคุมตัวเพื่อรับการบำบัดยาเสพติดและได้รับการติดตามหลังปล่อยตัว จำนวน 42 คน ร่วมกับผู้ปกครอง 42 คน รวม 84 คน แบ่งกลุ่มเข้าร่วมโปรแกรมเป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละ 20-24 คน (เด็กและเยาวชนคู่กับผู้ปกครอง) ทำกิจกรรมร่วมกัน 2 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ครั้งละ 2 ชั่วโมง กิจกรรมในโปรแกรมประกอบด้วย การสร้างสัมพันธภาพ กิจกรรมโทษภัยของยาเสพติด กิจกรรมเส้นทางสู่การเลิกยา การใช้ชีวิตร่วมกับผู้ติดยา การสำรวจตัวเอง กิจกรรมครอบครัวกับการกลับไปเสพซ้ำ การเสริมสร้างศักยภาพครอบครัวและกิจกรรมเป้าหมายในชีวิต เก็บข้อมูลก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรมเพื่อเปรียบเทียบกัน โดยใช้แบบสอบถามประกอบด้วย เครื่องมือวัดการพัฒนาทักษะชีวิต และความตั้งใจในการเลิกยาเสพติด สถิติที่วิเคราะห์ใช้ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ dependent t-test

ผลการวิจัยพบว่าภายหลังการได้รับโปรแกรม กลุ่มตัวอย่างมีค่าคะแนนการพัฒนาทักษะชีวิต และความตั้งใจในการเลิกยาเสพติดเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <0.01) โดยปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ดี เกิดจากการ ทำกิจกรรมกลุ่มร่วมกัน มีโอกาสแลกเปลี่ยนประสบการณ์ความคิดเห็นโดยมีครอบครัวให้การสนับสนุนทำให้เด็ก และเยาวชนมีความเข้าใจตนเองและเห็นคุณค่าของครอบครัวมากขึ้น เกิดความตั้งใจต่อเนื่องที่จะพัฒนาทักษะชีวิตตนเองและตั้งใจที่จะไม่กลับไปเสพยาเสพติดซ้ำ