การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการสร้างสรรค์ศิลปะและพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยในประเทศญี่ปุ่น

Abstract

พิพิธภัณฑ์ศิลปะในประเทศญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในสถาบันทางการศึกษาที่สำคัญที่สุดมาตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 จากจุดมุ่งหมายเริ่มแรกของการเก็บรักษามรดกทางวัฒนธรรมมาเป็นการสะสมงานศิลปะทั้งของตะวันตกและญี่ปุ่นเอง การก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ศิลปะรุ่งเรืองมากในช่วงทศวรรษที่ 1970 - 1980 ต่อมาในช่วงทศวรรษที่ 1990 เศรษฐกิจที่ถดถอยทำให้พิพิธภัณฑ์ศิลปะบางแห่งมีผู้เข้าชมไม่เพียงพอ และบางแห่งต้องปิดตัวลง อีกเหตุผลหนึ่งที่สำคัญคือศิลปะร่วมสมัยมีรูปลักษณ์และความหมายที่เปลี่ยนแปลงไป ศิลปินเองก็ใช้สื่อหลากหลายแทบไม่มีข้อจำกัด เมื่อรวมกับศิลปะแบบมาตรฐานที่ก็ยังคงมีกิจกรรมการจัดแสดงอยู่ เงื่อนไขเหล่านี้ทำให้พิพิธภัณฑ์ศิลปะต้องเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย พิพิธภัณฑ์ศิลปะที่สร้างขึ้นตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990 เป็นต้นมาปรับตัวให้ขนาดลดลง สถาปัตยกรรมก็ถูกปรับให้รองรับและมีส่วนร่วมกันกับงานศิลปะ บางกรณีมีความสัมพันธ์กับคน วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของท้องถิ่นที่อาคารตั้งอยู่มากขึ้นโดยได้รับผลกระทบดังกล่าว งานวิจัยนี้พบว่าพิพิธภัณฑ์ศิลปะเปลี่ยนจากการเป็นพื้นที่ “ลูกบาศก์ขาว” ติดตั้งงานศิลปะอย่างเงียบๆ กลายเป็นมีความสัมพันธ์โดยตรงกับการแสดงออกของศิลปะและการชมศิลปะด้วย ตัวอย่างของพิพิธภัณฑ์ศิลปะและงานศิลปะที่ทั้งรูปทรงความหมายและการชมแยกจากกันไม่ออกเป็นสิ่งที่พบได้ในญี่ปุ่นปัจจุบัน