การศึกษาอัตลักษณ์เพื่อพัฒนา ภาพลักษณ์กรมการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก

Abstract

การศึกษาอัตลักษณ์เพื่อพัฒนาภาพลักษณ์กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เป็นวิจัยเชิงสร้างสรรค์ศิลปกรรม มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอัตลักษณ์และเรื่องราว ความเป็นมาความสำคัญของการแพทย์แผนไทยและวัฒนธรรมองค์กรของกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2) เพื่อพัฒนาอัตลักษณ์องค์กรและสร้างต้นแบบองค์ประกอบร่วมทางศิลปกรรมที่ส่งผลให้เกิดภาพลักษณ์ใหม่ที่เป็นรูปธรรม โดยทุกองค์ประกอบมีความสอดคล้องกัน การวิจัยและสร้างสรรค์ครั้งนี้ต่อยอดองค์ความรู้จากการวิจัยเรื่อง “ภาพลักษณ์การแพทย์แผนไทย การออกแบบสู่ความเป็นศูนย์กลางอาเซียน” โดยเน้นการมีส่วนร่วมในชุมชนการแพทย์แผนไทยด้วยการบริการวิชาการด้านทักษะทางวิชาชีพทางศิลปกรรมซึ่งสอดคล้องกับทฤษฎีการสร้างองค์ความารู้แบบ SECI Model โดยเริ่มจากการศึกษาภาคเอกสาร การประชุมกลุ่ม การลงพื้นที่สังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม การวางแผนเพื่อสร้างข้อกำหนดในการสร้างสรรค์การบูรณาการองค์ความรู้ทางศิลปกรรมเพื่อพัฒนาต้นแบบรูปธรรมเพื่อแสดงภาพลักษณ์การแพทย์แผนไทย ผ่านองค์กรผู้กำหนดนโยบาย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

ผลการวิจัยแบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 องค์ความรู้อันเกิดจากการศึกษาวิจัย (Research) เพื่อสร้างให้เกิดภาพจำและการหวนระลึกถึง คุณค่า ความเชื่อมั่น ศรัทธาในการแพทย์แผนไทยให้ปรากฏผู้ปฏิบัติงานและผู้ใช้บริการการแผนไทย ได้แก่ อัตลักษณ์จากบรมครูแห่งการแพทย์แผนไทย อัตลักษณ์ท่านวดไทย อัตลักษณ์หม้อยาไทย และอัตลักษณ์อื่นๆ ส่วนที่ 2 การสังเคราะห์ผลงานสร้างสรรค์ทางศิลปกรรมเพื่อการแพทย์แผนไทย ได้แก่ 1) ออกแบบตราสัญลักษณองค์กรและประติมากรรมผสานป้ายชื่อของกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2) ศิลปะประดับผนังหน้าอาคาร (Wall Art) กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกขนาดกว้าง 8 เมตร สูง 12 เมตร ลึก 1 เมตร โดยได้รับการเสนอแนะจากหน่วยงานให้เป็นอนุสรณ์เพื่อระลึกถึงคุณูปการของหมอไทยต่อแผ่นดินสยาม 3) ประติมากรรมกึ่งเสมือนจริงรูปทรงหม้อยาไทย 4) ประติมากรรมลอยตัวท่วงท่าฤๅษีดัดตน ได้แนวคิดจากท่าต่างๆ ของฤๅษีดัดตนโดยทุกองค์ประกอบมีความสอดคล้องกับอัตลักษณ์และเรื่องราวของการแพทย์แผนไทย