นิพนธ์ต้นฉบับ : การเปรียบเทียบวิธีการเพาะเลี้ยงเชื้อกับวิธี duplex-PCR ในการตรวจหาเชื้อ Legionella pneumophila ในน้ําจากหอหล่อเย็น

Abstract

วัตถุประสงค์ เพื่อตรวจหาการปนเปื้อนของเชื้อ Legionella pneumophila (L. pneumophila) ในหอ หล่อเย็นภายในโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ โดยการพัฒนาวิธี duplex-PCR เปรียบเทียบกับวิธีการ เพาะเลี้ยงเชื้อที่เป็นวิธีมาตรฐาน วิธีการศึกษา ตรวจหาการปนเปื้อนของเชื้อ Legionella spp. ในน้ําที่เก็บจากหอหล่อเย็นภายในโรง พยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ ภายในปี พ.ศ. 2553 โดยวิธี duplex-PCR ซึ่งใช้ genus– specifi c primers และ species–specifi c primers ที่ออกแบบจากยีน 16S rDNA และ macrophage infectivity potentiator (mip) gene ของเชื้อ L. pneumophila และ Legionella spp. อื่นโดยการ ศึกษาในครั้งนี้ทําการศึกษาเปรียบเทียบกับวิธีเพาะเลี้ยงเชื้อ ผลการศึกษา จากการตรวจสอบการปนเปื้อนเชื้อ Legionella ของน้ําจากหอหล่อเย็นจํานวนทั้งสิ้น 40 ตัวอย่างด้วยวิธี duplex- PCR พบมีการปนเปื้อนของเชื้อในตัวอย่างน้ําทั้งหมด 27 ตัวอย่าง โดยแยกเป็น เชื้อ L. pneumophila 8 ตัวอย่างและ Legionella spp. 19 ตัวอย่าง เมื่อเปรียบเทียบกับวิธีเพาะเลี้ยง เชื้อ ซึ่งพบการปนเปื้อนของเชื้อ L. pneumophila จํานวน 4 ตัวอย่าง (วิธี duplex- PCR ให้ผลบวกเป็น Legionella spp. จํานวน 3 ตัวอย่าง และให้ผลลบ 1 ตัวอย่าง) เมื่อทดสอบความจําเพาะของไพรเมอร์ ที่ ใช้พบว่ามีแถบดีเอ็นเอที่มีขนาดใกล้เคียงกับที่ amplifi ed ได้จาก mip gene ในเชื้อ Salmonella Typhi และ Salmonella Enteritidis อย่างไรก็ตามผลจาก direct sequencing พบว่ามีลําดับนิวคลีโอไทด์ตรง ตําแหน่งของไพรเมอร์เหมือนกับ mip primers (17/20 นิวคลีโอไทด์) สรุปผลการศึกษา วิธี duplex-PCR มีความไวและความจําเพาะสูง สะดวก และรวดเร็วในการตรวจหาเชื้อ L. pneumophila และ Legionella spp. ทั้งนี้เนื่องจากวิธีการเพาะเลี้ยงเชื้อต้องใช้เวลาอย่างน้อย 3-5 วัน และผลการทดสอบทางชีวเคมีของเชื้อในกลุ่มนี้มีความหลากหลาย จึงไม่เหมาะที่จะนํามาใช้ในการแยก เชื้อ อย่างไรก็ตามหากจะใช้วิธี duplex-PCR นี้ อาจจําเป็นต้องใช้การตรวจหายีน mip ร่วมกับยีน 16S rDNA เพื่อลดการเกิดผลบวกปลอมจากเชื้อแบคทีเรียอื่น ๆ