รักเสรี : การเมืองเพศภาวะของโรมานซ์ในการปฏิวัติจีน

Abstract

บทความนี้วิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบประวัติชีวิต ประสบการณ์และ มุมมองเกี่ยวกับ “ความรักเสรี” (free love) ของนักเขียนหญิงที่มีชื่อเสียง บทบาท และอิทธิพลสูงสุดในวงวรรณกรรมจีนสมัยใหม่ 2 ทาาน คือ ติงหลิง (จาง ปิ่งจื้อ) และไอลีน ชาง (จาง อ้ายหลิง) แม้จะดูเหมือนว่านักเขียนทั้งสอง มีจุดยืนอยู่คนละฟากฝั่งมโนทัศในยุคสงครามเย็นและผลงานสำคัญๆ ของทั้งสองจะได้รับการตีพิมพ์ในระยะเวลาที่ห่างกันถึงกว่าทศวรรษ แต่ประวัติ ชีวิต ประสบการณ์และมุมมองที่มีต่อ “ความรักเสรี” ซึ่งนําเสนอผ่านผลงาน วรรณกรรมของท่านทั้งสองนั้นกลับคล้ายคลึงและเห็นพ้องต้องกันเป็นอย่างยิ่ง ทั้งสองท่านมอง “ความรักเสรี” เป็นหนทางสู่อัตนิยาม (Self-identifi cation) และการปลดแอกทางสังคม อย่างไรก็ดีนักเขียนทั้งสองท่านก็ถูกกระแส การต่อสู้ทางมโนทัศน์อันเชี่ยวกรากของยุคสมัยนั้น (ติงหลิง เข้าไปมีส่วนร่วม ในการปฏิวัติคอมมิวนิสต์จีน ในขณะที่ ไอลีน ชาง ต้องไปทํางานให้รัฐบาล สหรัฐอเมริกาในยุคสงครามเย็น) บีบบังคับให้ต้องละทิ้งแนวทางแห่ง “ความรักเสรี” ซึ่งเป็นโครงเรื่องหลักในผลงานชิ้นเอกของทั้งสองท่านในยุคแรกๆ “ความรักเสรี” ถูกประเมินว่ามีความสําคัญน้อยกว่าการปฏิวัติของฝ่ายคอมมิวนิสต์ ในประเทศจีนและไม่ยิ่งใหญ่เท่ากับการต่อรู้เพื่อธํารงรักษาไว้ซึ่งเสรีภาพของ สหรัฐอเมริกาในยุคสงครามเย็น บัดนี้ เมื่อสงครามเย็นได้กลายเป็นอดีต ไปแล้วและยุคสมัยแห่งโลกาภิวัตน์น่าจะมีบรรยากาศที่เปิดกว้างให้เราได้ศึกษาผลงานชิ้นเอกของนักเขียนทั้งสองท่านนี้ ตามแนวทางแห่ง “ความรักเสรี” ซึ่งเป็นโครงเรื่องหลักสำคัญโดยแท้จริงแทนที่จะถูกจำกัดไว้ในกรอบมโนทัศน์ทางการเมืองที่คับแคบดังเช่นที่เคยเป็นมาในยุคสงครามเย็น