การตอบสนองของผลผลิตหญ้าแพงโกล่าแห้งต่อการใส่ปุ๋ยในพื้นที่เกษตรกร

Abstract

ศึกษาการตอบสนองของหญ้าแพงโกล่าต่อการใส่ปุ๋ยอัตราต่าง ๆ ในด้านผลผลิตน้ำหนักแห้ง โดยทำการทดลองในพื้นที่นาของเกษตรกรที่อำเภอไชยปราการ จำนวน 7 ราย และที่อำเภอสันกำแพง จำนวน 5 ราย แปลงเกษตรกร 1 รายเป็นแปลงทดลองหนึ่งซ้ำ อัตราการใส่ปุ๋ยสำหรับการปลูกหญ้าในพื้นที่เกษตรกรแต่ละราย ในแต่ละรอบการตัด มี 5 อัตราดังนี้ 1) การใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำของกรมปศุสัตว์ (อัตรา R) โดยใช้ปุ๋ย 15-15-15 ในอัตรา 25 กก.ต่อไร่ และยูเรียอัตรา 20 กก.ต่อไร่ 2) การใส่ปุ๋ยตามอัตราเกษตรกร (อัตรา F) ซึ่งใช้ยูเรียในอัตราตั้งแต่ 0-20 กก./ไร่ ขึ้นอยู่กับเกษตรกรแต่ละราย 3) การใส่ปุ๋ยตามผลตามการวิเคราะห์ดินและปริมาณ N P K ในผลผลิตหญ้า (อัตรา ST) 4) การใส่ปุ๋ยอัตรา ST ร่วมกับการใส่ปูนในอัตรา 1,000 กก.ต่อไร่ (อัตรา STL) และ 5) การใส่ปุ๋ยอัตรา ST ร่วมกับ การใส่มูลวัวในอัตรา 3,000 กก.ต่อไร่ต่อปี (อัตรา STM) ดินในพื้นที่ของเกษตรกรที่ใช้ทดลองทุกแปลงมีปฏิกิริยาของดินในระดับที่เป็นกรดจัดมาก และมีปริมาณของฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ได้ และโพแทสเซียมที่สามารถแลกเปลี่ยนได้อยู่ในระดับสูงมาก ดังนั้นการใส่ป็ยในอัตรา ST จึ่งใช้เฉพาะยูเรียในอัตรา 17 กก.ต่อไร่ต่อต้นหญ้า 1 รอบ ผลการทดลองพบว่า หย้าแพงโกล่าที่ปลูกในพื้นที่ทั้ง 2 แห่งมีการตอบสนองต่ออัตราการใส่ปุ๋ยอย่างมีนัยสำคัญ แต่ระยะเวลาที่พบการตอบสนองต่อปุ๋ยอย่างมีนัยสำคัญ และลักษณะในการตอบสนองต่อการใส่ปุ๋ยแต่อัตราในแต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกัน ในแต่ละรอบการตัดที่หญ้ามีการตอบสนองต่อการใส่ปุ๋ยนั้น พบว่าทั้งสองพื้นที่การใส่อัตรา R ทำให้หญ้ามีผลผลิตน้ำหนักแห้งสูงที่สุด และแตกต่างจากการใส่ปุ๋ยอัตราอื่น ๆ อย่างมีนัยสำคัญ สำหรับการทดลองที่อำเภอสันกำแพง การใส่ปุ๋ยอัตรา STL และ STM ให้ผลผลิตน้ำหนักแห้งดีกว่าอัตรา ST ในทางสถิติในบางช่วงของการเก็บเกี่ยว ถึงแม้การใส่ปุ๋ยอัตรา R ทำให้ผลผลิตรวมของหญ้าในพื้นที่ทั้งสองอำเภอที่ได้จากการ เก็บเกี่ยว 4 ครั้ง สูงกว่าทุกกรรมวิธีของการใส่ปุ๋ย ST แต่ ST ทุกกรรมวิธีให้ผลผลิตต่อหนึ่งหน่วยน้ำหนักของธาตุอาหารหลักในปุ๋ยที่ใส่มากกว่าอัตรา R ประมาณ 2 เท่า

Two on-farm trials were conducted in the paddy fields of the farmers at Chaiprakarn and Sankamphaeng districts, Chiang Mai province in order to study the responses of pangola grass to fertilizer application rates on dry matter yield. There were 7 farmers' fields at Chaiprakarn and 5 fields at Sankamphaeng. The experimental design for each district was RCB using each farmer field as one block. Five fertilizer application rates used in each farmer field were as follows : 1) recommended rate of Department of Life Stock (R-rate) using 25 kg of 15-15-15 and 20 kg of urea/rai, 2) farmer rate (F-rate) using urea within the range of 0-20 kg/rai depended on each farmer, 3) application rate according to soil test and crop removal of N, P and K (ST-rate), 4) ST-rate plus lime application at the rate of 1,000 kg/rai (STL-rate), and 5) ST-rate plus cow manure application at the rate of 3,000 kg/railyear (STM-rate). The soils from all tested farmers' fields were extremely acidic with high leveis of available P and exchangeable K. Thus, only urea at the rate of 17 kg/rai/harvest was used in the ST-rate. Results found that pangola grass from both areas responded signifcantly to fertilizer application rates, but the cutting period in which the grass had significant responses and the responsive pattemn in each area were different. In both areas, at each cutting period in which the significant responses were found, the R-rate produced highest dry matter yield and differed significantly from the other rates. At Sankamphaeng area, STL and STM rates were' significantly better than ST-rate 'for dry matter yield at some cutting periods. Though the R-rate provided the total dry matter yield from the four cuttings more than the ST-rates at both areas, but the use of ST-rates produced 2 times more dry matter per unit weight of primary nutrients in the applied fertilizer than the R-rate.