การจัดการปุ๋ยที่เหมาะสมสำหรับการผลิตเบบี้คอสในโรงเรือนบนพื้นที่สูง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การศึกษาผลของการจัดการปุ๋ยอย่างเหมาะสมในการผลิตเบบี้คอส ได้ดำเนินการในโรงเรือนปลูกผักของเกษตรกรบนพื้นที่สูง จังหวัดเชียงใหม่ ระหว่างเดือน เมษายน 2562-พฤษภาคม 2562 โดยวางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ในบล็อก (RCBD) จำนวน 3 ซ้ำ และ 4 กรรมวิธีทดลอง ซึ่งประกอบไปด้วยการให้ปุ๋ยในระบบน้ำในอัตราที่แตกต่างกัน 3 กรรมวิธี ได้แก่ กรรมวิธีที่ 1 (CFR) ใส่ปุ๋ยไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P2O5) และโพแทสเซียม (K2O) ในอัตรา 39.2, 14.7 และ 32.7 กิโลกรัม/ไร่ ตามลำดับ กรรมวิธีที่ 2 (FCR) ใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมในอัตรา 5.9, 4.4 และ 11.4 กิโลกรัม/ไร่ ตามลำดับ กรรมวิธีที่ 3 (SSFM) ใส่ปุ๋ยไนโตรเจนเพียงชนิดเดียว ในอัตรา 5.9 กิโลกรัม/ไร่ และกรรมวิธีที่ 4 เป็นกรรมวิธีควบคุม (control) ไม่มีการใส่ปุ๋ยเคมี ผลการศึกษาพบว่า การใส่ปุ๋ยตามกรรมวิธีที่ 3 (SSFM) มีแนวโน้มทำให้เบบี้คอสมีการเจริญเติบโตดี ให้ผลผลิตทั้งหมด 6.39 ตัน/ไร่ และเป็นผลผลิตที่จำหน่ายได้ 2.65 ตัน/ไร่ ซึ่งมากกว่ากรรมวิธีอื่น ๆ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับกรรมวิธีที่ใส่ปุ๋ยในอัตราที่เกษตรกรนิยมปฏิบัติ ซึ่งได้ผลผลิตทั้งหมดเพียง 5.02 ตัน/ไร่ และเป็นผลผลิตที่จำหน่ายได้ 2.08 ตัน/ไร่ และนอกจากนี้ยังพบว่า การใส่ปุ๋ยตามกรรมวิธีที่ 3 (SSFM) เป็นการใส่ปุ๋ยที่มีประสิทธิภาพการดูดใช้ปุ๋ยมากที่สุด ข้อมูลจากการศึกษาในครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่า การปลูกเบบี้คอสในดินมีปริมาณอินทรียวัตถุ ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ และโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในระดับสูง การใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในระบบน้ำ อัตรา 5.9 กิโลกรัม/ไร่ เป็นอัตราที่เพียงพอและเหมาะสมสำหรับการผลิตเบบี้คอสคุณภาพในโรงเรือนบนพื้นที่สูง

Study on the effect of fertilizer management for baby cos production was carried out at farmers’ greenhouses on highland in Chiang Mai province from April 2019 to May 2019. The experimental design was a randomized complete block design (RCBD) with 3 replications and 4 treatments. The fertigation treatments were as follows: treatment 1 (CFR), applied N: P2O5: K2O at the rate of 39.2: 14.7: 36.6 kg/rai; treatment 2 (FCR), applied N: P2O5: K2O at the rate of 5.9: 4.4: 11.4 kg/rai and treatment 3 (SSFM), applied nitrogen fertilizer only at the rate of 5.9 kg/rai. The non-fertilizer application was used as a control treatment. The study indicated that the application of nitrogen fertilizer only at 5.9 kg/rai (treatment 3, SSFM) tended to increase the growth of baby cos. The total fresh yield (6.39 ton/rai) and marketable yield (2.65 ton/rai) obtained from treatment 3 (SSFM) which were higher than the other treatments, especially when compared with treatment 1 (CFR), which was applied at the common fertilization rate. The total fresh yield and marketable yield obtained from that treatment was only 5.02 and 2.08 ton/rai, respectively. Besides, the fertilizer application rate of treatment 3 (SSFM) was the highest fertilizer efficiency use. The results from this study suggested that for baby cos production in soil containing a high amount of organic matter, available phosphorus and exchangeable potassium, nitrogen fertilizer application by fertigation system at the rate of 5.9 kg/rai was sufficient and suitable for producing good quality baby cos under greenhouse condition on highland.