สภาวะปากแห้ง: การให้ความหมายและประสบการณ์การดูแลตนเองในทัศนะของผู้ป่วย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาโดยใช้วิธีการเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์แบบเชิงลึก เพื่อศึกษาการให้ความหมายและประสบการณ์การดูแลตนเองใน มุมมองของผู้ป่วยที่มีสภาวะปากแห้งที่มารับบริการในโรงพยาบาลแม่ทา จ.ลำพูน จำนวน 10 คน ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนมิถุนายนถึงธันวาคม 2559 โดยกรณีศึกษาส่วนใหญ่มีอายุเฉลี่ยมากกว่าห้าสิบปีขึ้นไปมีฐานะทางเศรษฐกิจและสังคมอยู่ในระดับปานกลาง ผลการศึกษาพบว่ากรณีศึกษาทุกคนเห็นว่าสภาวะปากแห้งเป็นปรากฏการณ์ที่รบกวนต่อชีวิตประจำวันและมีการให้ความหมายต่อสภาวะดังกล่าวในห้าประเด็น ได้แก่หนึ่งเป็นสภาวะปกติธรรมดา สองเป็นอาการปรากฏหนึ่งของความเจ็บป่วยทางกายที่เป็นอยู่ สามเป็นความรู้สึกสูญเสีย สี่เป็นสัญญาณของโรครุนแรงบางอย่าง และห้าเป็นตัวบ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงของสุขภาพร่างกายในแต่ละช่วงเวลา ซึ่งแต่ละคนอาจมีการให้ความหมายในหลายรูปแบบได้ ทั้งนี้กรณีศึกษามีการรับรู้อาการปากแห้งได้ในแบบชั่วคราวหรือถาวร และได้รับผลกระทบจากสภาวะปากแห้งที่มีต่อด้านกาย ใจ สังคมโดยผู้ที่มีอาการปากแห้งได้มีการแสวงหาการรักษา และปฏิบัติตนตามการอธิบายโรคของตนเอง รวมถึงมีการปรับพฤติกรรมและเงื่อนไขชีวิตเพื่อให้สามารถอยู่ร่วมกับสภาวะปากแห้งได้ ทั้งนี้แต่ละคนก็จะมีการสังเกตและค้นพบรูปแบบในการดูแลตนเองที่มีความเหมาะสมกับแต่ละตัวบุคคลภายใต้การบูรณาการจากหลาย ๆ วิธี โดยส่วนใหญ่จะรู้สึกว่าอาการปากแห้งของตนดีขึ้นและยังคงปฏิบัติตามพฤติกรรมการดูแลตนเองตามที่เคยทำมาอยู่อย่างเป็นกิจวัตร รวมถึงพยายามดูแลสุขภาพให้ดียิ่งขึ้นข้อค้นพบจากการศึกษาแสดงให้เห็นว่าสภาวะปากแห้งเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพช่องปากที่มีความสัมพันธ์ต่อสุขภาพและชีวิตโดยรวมของผู้ป่วย ซึ่งบุคลากรทางการแพทย์ควรให้ความสำคัญต่อทัศนะของผู้ป่วยมากขึ้นเพื่อการดูแลสุขภาพร่วมกันอย่างเข้าใจระหว่างผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์