ปัจจัยทำนายสมรรถนะแห่งตนในผู้ป่วยเอดส์วัยแรงงานที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวี

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสมรรถนะแห่งตนและศึกษาปัจจัยทำนายสมรรถนะแห่งตนของผู้ป่วยเอดส์วัยแรงงานที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวี กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 175 ราย เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์สมรรถนะแห่งตนของผู้ป่วยเอดส์ที่ได้รับยาต้านไวรัสเอดส์ แบบประเมินความวิตกกังวลและซึมเศร้า มีค่าความเที่ยงสัมประสิทธิ์แอลฟา ของครอนบาค เท่ากับ 0.93, 0.85 และ 0.82 ตามลำดับ ข้อมูลส่วนบุคคลและสมรรถนะแห่งตนวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ปัจจัยทำนายสมรรถนะแห่งตน โดยใช้สถิติ Multiple regression ผลการวิจัยพบว่า สมรรถนะแห่งตนของผู้ป่วยเอดส์วัยแรงงานที่ได้รับยาต้านไวรสั เอชไอวี โดยรวมอยใู่ นระดับสูง (x=3.12, SD = 0.36) และรายด้านอยู่ในระดับสูง ได้แก่ ด้านความรับผิดชอบต่อสุขภาพ (x =3.42, SD=0.36) ด้านการพัฒนาจิตวิญญาณ (x=3.25, SD = 0.49) ด้านการจัดการกับความเครียด (x=3.19, SD =0.44) ด้านการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล (x=3.19, SD = 0.49) ด้านโภชนาการ ( =3.06, SD = 0.55) และด้านการทำกิจกรรมและการออกกำลังกาย (x=2.81, SD = 0.62) ส่วนปัจจัยที่สัมพันธ์กับสมรรถนะแห่งตนของผู้ป่วยเอดส์วัยแรงงานที่ได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวี ได้แก่ ภาวะซึมเศร้าที่เพิ่มขึ้นจะทำให้สมรรถนะแห่งตนลดลง (b=-0.04, p=0.002) เพศชายจะมีสมรรถนะแห่งตนต่ำกว่าเพศหญิง (b=-0.17, p< 0.001) การศึกษาระดับประถมศึกษาจะทำให้สมรรถนะแห่งตนต่ำกว่าระดับมัธยมศึกษา (b=-0.12, p< 0.044) โดยมีอำนาจการทำนายความแปรปรวนสมรรถนะแห่งตนในผู้ป่วยเอดส์ที่รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวีได้ร้อยละ 11 The purpose of this quantitative study were to assess perceived self-efficacy of working-age AIDS patients receiving ART and to study predicting factors of self-efficacy of working-age AIDS patients receiving ART. The samples were 175 AIDS patients receiving ART. The instrumentsused for data collection were; 1) The Perceived Self-Efficacy for Receiving Antiretroviral TherapyScale (PSEARTS) with Cronbach’s alpha coefficient of 0.93 2) Thai Hospital Anxiety andDepression scale (Thai HADS), with Cronbach 's alpha coefficient for anxiety sub-scale and depression sub- scale of 0.85 and 0.82, respectively. Data analysis of personal characteristics and perceived self-efficacy of AIDS patients receiving ART were used descriptive statistics. Analysis factors predicting to self-efficacy was used by multiple regression. The finding indicated that the level of perceived self-efficacy of AIDS patients receiving ART was high (x_= 3.12, SD = 0.36), as were all other individual aspects including health responsibility (x_= 3.42, SD = 0.36), spiritual development (x_= 3.25, SD = 0.49), stressmanagement (x_= 3.19, SD = 0.44), interpersonal relationships (x_= 3.19, SD = 0.49), nutrition (x_= 3.06, SD = 0.55) and physical activity and exercise (x_= 2.81, SD = 0.62), respectively. AIDS patients with high anxiety scores also had lower levels of self-efficacy (b= -0.04, p<0.002), as did those who were male (b=-0.17, p< 0.001). Patients in primary school level also had lower levels of self- efficacy than those who were in secondary school (b= -0.12, p<0.044). The prediction ability of self-efficacy to AIDS patients receiving antiretroviral therapy was 11%.