ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด

Abstract

ภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิดเป็นการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ที่สำคัญและส่งผลกระทบทางลบทั้งด้านร่างกาย จิตใจ การแสดงบทบาทของผู้เป็นบิดา ด้านครอบครัวและสังคม การวิจัย เชิงพรรณนาเพื่อหาความสัมพันธ์เชิงทำนายครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์และอำนาจการทำนายของอายุ ระดับการศึกษา สถานภาพการเป็นบิดา ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง สัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส และภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด กลุ่มตัวอย่าง คือ บิดาที่มีบุตรอายุระหว่าง 6 – 8 สัปดาห์ จำนวน 84 ราย เก็บรวบรวมข้อมูล ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ และโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ ระหว่างเดือนมีนาคม ถึง มิถุนายน พ.ศ.2558 รวบรวมข้อมูลจาก แบบประเมินภาวะซึมเศร้าหลังคลอด แบบประเมินความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง และแบบสอบถามสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบอีต้า สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ

ผลการวิจัยพบว่า

ภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด คิดเป็นร้อยละ 21.40 โดยมีคะแนนเฉลี่ย 5.92 (S.D. = 3.76) สถานภาพการเป็นบิดา มีความสัมพันธ์ทางบวกระดับต่ำกับภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Eta. = .22, p.= .05) ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองมีความสัมพันธ์ ทางลบระดับปานกลางกับภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.47, p <.01) และสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสมีความสัมพันธ์ทางลบระดับสูงกับภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.50, p <.01) อายุ ระดับการศึกษา สถานภาพการเป็นบิดา ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง และสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส สามารถร่วมกันทำนายภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด ได้ร้อยละ 32.80 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ผลจากการวิจัยในครั้งนี้สามารถนำไปเป็นแนวทางศึกษาปัจจัยอื่น ๆ ในการทำนายภาวะซึมเศร้าของบิดาไทย และเป็นข้อมูลในการวางแผนการพยาบาลเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะซึมเศร้าของบิดาในระยะหลังบุตรเกิด