ผลของโปรแกรมการสอนต่อความรู้ และสมรรถนะแห่งตนของพยาบาลในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัด

Abstract

อาการอ่อนเปลี้ยเป็นอาการข้างเคียงของเคมีบำบัดที่พบได้บ่อยในเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาว และ ส่งผลกระทบต่อเด็กป่วยทั้งด้านร่างกาย และด้านจิตใจอารมณ์อย่างมาก พยาบาลที่ให้การดูแลเด็กป่วยมะเร็งจึงควรมีความรู้และความมั่นใจในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัด การวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่มนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความรู้ และสมรรถนะแห่งตนของพยาบาลในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัดก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการสอน โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบผู้ใหญ่ของโนลส์ (Knowles, 1980) และทฤษฎีสมรรถนะแห่งตนของแบนดูรา (Bandura, 1997) เป็นกรอบทฤษฎีในการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง คือ พยาบาลที่ปฏิบัติการดูแลเด็กป่วยโรคมะเร็ง ที่ได้รับเคมีบำบัด ในหอผู้ป่วยเด็กโรคมะเร็ง โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในภาคเหนือ จำนวน 14 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบประเมินความรู้เกี่ยวกับอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัดในเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาว และแบบสอบถามสมรรถนะแห่งตนในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัด วิเคราะห์ความแตกต่างของค่าเฉลี่ยความรู้และสมรรถนะแห่งตนของพยาบาลในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัดก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการสอนโดยใช้สถิติทดสอบค่าที(paired t-test) ผลการวิจัยพบว่าความรู้และสมรรถนะแห่งตนของพยาบาลในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัดหลังได้รับโปรแกรมการสอนสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมการสอนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(t =10.348, p<.001; t =8.706, p<.001) ตามลำดับ ผลการวิจัยนี้ทำให้ได้รับความรู้เกี่ยวกับวิธีการเตรียมพยาบาลในการดูแลเด็กป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่มีอาการอ่อนเปลี้ยจากเคมีบำบัดโดยการให้ความรู้และพัฒนาสมรรถนะแห่งตน

Fatigue is one of common side effects among children with leukemia receivingchemotherapy and profoundly impact on the physical and psychological of a child. Nurses should have knowledge and confidence to care leukemic children with chemotherapyinduced fatigue. However, there were no reports of study related to this issue. The purpose of this one group quasi-experimental study was to compare nurses’ knowledge and self-efficacy in caring for leukemic children with chemotherapy induced fatigue before and after receiving an educational program. Knowles’ adult learning theory (1980) and Bandura’s concept of self-efficacy (1997) were used as the study framework. The purposive sample included 14 nurses practicing in the pediatric oncology unit of university hospital, northern Thailand. Data were collected using the Fatigue Knowledge Scale, and the Fatigue Self-EfficacyScale. Paired t-test was used to analyze the data. The findings revealed that nurses’ knowledge and self-efficacy in caring for leukemic children with chemotherapy induced fatigue after receiving the educational program were statistically significant higher than before receiving the educational program (t=10.348,p<.001; t=8.706, p<.001, respectively).The study results provide knowledge about preparing nurse in caring leukemic children with chemotherapy induced fatigue. The preparation is through providing the educational program.