สภาวะทางโภชนาการและค่าโลหิตวิทยาในฤดูกาลต่าง ๆ ของม้าแกลบในจังหวัดลำปาง

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการให้อาหาร คุณค่าทางโภชนะของอาหารและค่าโลหิตวิทยาของ ม้าแกลบในจังหวัดลำปางในฤดูกาลต่าง ๆ ม้าได้รับอาหารเฉลี่ยวันละ 1-3 ครั้ง คิดเป็นปริมาณอาหารหยาบเฉลี่ยวันละ 3.95 กิโลกรัมของน้ำหนักแห้งหรือ 1.2 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัวและอาหารข้นแบบแห้งหรือเปียกคิดเป็นน้ำหนักแห้ง เฉลี่ยวันละ 1.76 กิโลกรัมหรือ 0.53 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว ชนิดของอาหารหยาบที่ใช้เลี้ยงม้าทุกฤดูกาลคือ หญ้าแพงโกล่าสด หญ้าแพงโกล่าแห้ง หญ้าขนสด และยอดต้นข้าวโพดฝักอ่อน คุณค่าทางโภชนะของอาหารหยาบมีโปรตีนหยาบ เยื่อใย ไม่แตกต่างกันทั้งในช่วงฤดูหนาว ฤดูร้อน และฤดูฝน (P>0.05) ยกเว้นหญ้าขนสดในฤดูหนาวและ ฤดูฝน และยอดต้นข้าวโพดสดในฤดูหนาวที่มีโปรตีนสูงกว่า 10 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักแห้ง (P<0.05) โภชนะอื่นในอาหารหยาบมีความแปรปรวนตามฤดูกาล อาหารข้นแห้งมีวัตถุแห้ง โปรตีนหยาบ เยื่อใย แคลเซียมและฟอสฟอรัสไม่แตกต่างกันทั้ง 3 ฤดูกาล (P>0.05) ส่วนอาหารข้นเปียกมีแคลเซียมและฟอสฟอรัสในฤดูฝนสูงกว่าฤดูร้อน (P<0.05) สัดส่วนของอาหารหยาบต่ออาหารข้นมีค่าประมาณ 2.24:1 ม้าที่เลี้ยงในฤดูฝนและฤดูแล้งมีน้ำหนักตัวเฉลี่ยไม่แตกต่างกันคือ 332.41 และ 324.43 กิโลกรัม (P>0.05) ระดับน้ำตาลกลูโคสและยูเรียในเลือดม้าในฤดูแล้งและฤดูฝนไม่แตกต่างกัน (P>0.05) แต่โปรตีนในเลือดม้าในฤดูแล้งมีค่าน้อยกว่าฤดูฝน (P<0.05) อิเล็กโทรไลต์ในน้ำเลือดม้า ได้แก่โซเดียมและคลอไรด์ใน ฤดูแล้งมีค่ามากกว่าในฤดูฝน (P<0.05) แต่โพแทสเซียมไม่แตกต่างกัน (P>0.05) พบสารคีโตนเล็กน้อยในปัสสาวะของม้า