อิทธิพลของน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวและตะไคร้ที่ผสมในตำรับน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ เพื่อต้านแคนดิดาอัลบิแคนส์

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอิทธิพลและความเข้มข้นของน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวและตะไคร้ในต้ารับน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ที่มีฤทธิ์ต้านราแคนดิดาอัลบิแคนส์ วิธีการศึกษา: ทดสอบประสิทธิภาพการต้านราแคนดิดาอัลบิแคนส์ สายพันธุ์ ATCC 10231 ของน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ที่ผสมเพียงน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวหรือตะไคร้ที่มีความเข้มข้นตั้งแต่ 0 - 250 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร ด้วยวิธี disc diffusion และ broth microdilution โดยใช้ nystatin เป็นตัวควบคุมผลบวก (positive control) เลือกความเข้มข้นของน้ำมันหอมระเหยทั้งสองชนิดที่มีฤทธิ์ต้านราแคนดิดาอัลบิแคนส์ อย่างมีนัยสำคัญ โดยใช้สถิติการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (one-way ANOVA) ตามด้วยการเปรียบเทียบพหุคูณ (multiple comparison) ที่ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 95 มาเป็นส่วนผสมในต้ารับน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ที่พัฒนาขึ้น นำน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ต้ารับที่มีแต่น้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวหรือตะไคร้ และตำรับที่มีน้ำมันหอมระเหยทั้งสองชนิดไปทดสอบประสิทธิภาพการต้านราแคนดิดาอัลบิแคนส์ ด้วยวิธี disc diffusion และ broth microdilution ผลการศึกษา: พบว่าวิธี disc diffusion ไม่เหมาะสมที่จะน้ามาใช้ทดสอบฤทธิ์การต้านราแคนดิดาอัลบิแคนส์ ของน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ทุกตำรับที่ใช้ในการศึกษานี้ และการทดสอบด้วยวิธี broth microdilution พบว่าน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ที่ผสมน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวความเข้มข้น 8 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร หรือน้ำมันหอมระเหยตะไคร้ความเข้มข้น 4 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร เป็นความเข้มข้นต่้าสุดในกลุ่มที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของราแคนดิดาอัลบิแคนส์ ร้อยละ 80 โดยประมาณ และแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญกับน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ที่ไม่ผสมน้ำมันหอมระเหย ส่วนน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ตำรับที่ผสมน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวความเข้มข้น 8 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร และตะไคร้ความเข้มข้น 4 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของราแคนดิดาอัลบิแคนส์ มากกว่าร้อยละ 80 และมากกว่าน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ต้ารับที่ผสมน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวความเข้มข้น 8 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร หรือน้ำมันหอมระเหยตะไคร้ความเข้มข้น 4 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร อย่างมีนัยสำคัญ บทสรุป: น้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ตำรับที่ผสมน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวความเข้มข้น 8 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร และตะไคร้ความเข้มข้น 4 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร มีฤทธิ์ต้านราแคนดิดาอัลบิแคนส์ ดีกว่าน้ำยาบ้วนปากปราศจากแอลกอฮอล์ต้ารับที่ผสมน้ำมันหอมระเหยเสม็ดขาวความเข้มข้น 8 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร หรือน้ำมันหอมระเหยตะไคร้ความเข้มข้น 4 ไมโครลิตร/มิลลิลิตร เพียงอย่างเดียว