วิถีการดำรงอยู่ของการขับขานกะโลง

Abstract

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของการขับขานกะโลง โดยทำการศึกษาหน้าที่ของการ ขับขานกะโลงในอดีตที่ปรากฏในเอกสารต่างๆ และหน้าที่ของการขับขานกะโลงที่ปรากฏในสังคมปัจจุบัน จากการศึกษาพบว่าในอดีตมีการขับขานกะโลงเพื่อความบันเทิง โดยปรากฏหลักฐานข้อความอยู่ในวรรณกรรมร้อยกรองล้านนา ได้แก่ โคลงนิราศหริภุญชัย โคลงนิราศระยะทางเมืองนครเชียงใหม่ นอกจากนี้ยังใช้ในการแอ่วสาวของชายหนุ่มล้านนาในอดีต ซึ่งปรากฏในบันทึกการเดินทางเรื่องชาวลาวทางตอนเหนือของประเทศสยาม รวมไปถึงการใช้การขับขานกะโลงเป็นส่วนหนึ่งของการจัดมหรสพสมโภชเมือง ซึ่งปรากฏในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ส่วนบทบาทของการขับขานกะโลงที่มีต่อสังคมปัจจุบัน พบว่าใช้ประกอบการเทศน์ ใช้ประกอบการเรียกขวัญ ใช้ขับขานเพื่อการยกย่องสรรเสริญบุคคล ใช้แสดงเพื่อความบันเทิง ใช้ขับขานในงานบุญทั่วไป และใช้ในงานศพพระสงฆ์