ยุทธศาสตร์ของชาวบ้าน ในการพัฒนาเกษตรกรรมและการ ใช้ที่ดิน: กรณีศึกษาบ้านศรีเตี้ย อำาเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำาพูน

Abstract

บทความนี้นำาเสนองานศึกษาเกี่ยวกับยุทธศาสตร์ของชาวบ้าน ท่ามกลางบริบทการพัฒนาและความเปลี่ยนแปลงในภาคเกษตรกรรม พื้นที่บ้านศรีเตี้ย อำาเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำาพูนเป็นกรณีศึกษา จาก การศึกษาพบว่าการขยายตัวของพื้นที่สวนลำาไยเข้ามาในที่นาได้ก่อ ให้เกิดความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในภาคเกษตรกรรม เนื่องจากว่า ลำาไย เป็นไม้ผลยืนต้นที่มีอายุการเก็บเกี่ยวยาวนาน (15-20 ปี) โดย มีเงื่อนไขการผลิตขึ้นอยู่กับการจัดการนำ้า การขยายการใช้ที่ดินและ เครือข่ายการค้าเป็นสำาคัญ การเปลี่ยนแปลงนี้แตกต่างไปจากระบบ การผลิตในที่นาที่ให้ความสำาคัญต่อการจัดการแรงงานในครัวเรือน การเปลี่ยนแปลงในระบบการผลิตดังกล่าว นำามาสู่การทำาความเข้าใจต่อ การศึกษาชาวบ้านในภาคเกษตรกรรมที่เข้าสู่ระบบเศรษฐกิจแบบใหม่ ที่มีรูปแบบความสัมพันธ์ของปัจจัยการถือครองที่ดินกับแหล่งรายได้ เปลี่ยนแปลงไป แต่กลับให้ความสำาคัญในเรื่องของการจัดการแรงงาน ภายในครัวเรือนเป็นสำาคัญและมีความหลากหลายในการแสวงหาราย ได้เพื่อเป็นหลักประกันในการดำารงชีพทั้งภายในและภายนอกภาค เกษตรกรรม เช่น แรงงานรับจ้างรายวัน พ่อค้าคนกลาง แรงงานใน นิคมอุตสาหกรรมลำาพูน เป็นต้น