บ้านเวียงเชียงใหม่: บ้านและการสร้างความเป็น ถิ่นฐานในเมืองเชียงใหม

Abstract

บทความชิ้นนี้มุ่งศึกษาทำาความเข้าใจในกระบวนการของการสร้าง บ้านและการใช้ชีวิตของ “คนเมือง” ที่โยกย้ายถิ่นฐานเข้ามาอาศัยอยู่ ในหมู่บ้านจัดสรรในเมืองเชียงใหม่ โดยการศึกษาได้มุ่งเน้นให้ความ สำาคัญถึงการต่อเติม ดัดแปลง และตกแต่งพื้นที่บ้านของผู้อยู่อาศัย ซึ่งหมายรวมไปถึงมิติทางสังคมต่างๆ เช่น การทำาบุญขึ้นบ้านใหม่และ พธิกีรรมอืน่ๆ กระบวนการเหลา่นีน้ำาไปสูก่ารทำาใหบ้า้นหลงัใหมก่ลายเปน็ “บ้าน” ตามที่ผู้อยู่อาศัยเลือกที่จะให้ความหมาย ผลการศึกษาแสดงให้ เห็นว่ากระบวนการทั้งหมดไม่ได้เป็นแบบแผนเดียวกัน แต่กลับสะท้อนให้เห็นถึงความแตกต่างหลากหลายตามภูมิหลังของแต่ละครอบครัวทั้ง วิถีชีวิตและการทำากิจกรรมร่วมกัน มากไปกว่านั้น การปรับเปลี่ยนตัว บ้าน (ทางกายภาพ) ให้กลายเป็น “บ้าน” (เชิงสังคม) ที่มีความหมาย ส่งผลให้บ้านกลายเป็นพื้นที่ทางสังคมที่ผลิตซำ้าอุดมการณ์ทางสังคม โดยเฉพาะอุดมการณ์ถือชายเป็นใหญ่และระบบอาวุโสที่แฝงตัวอยู่ใน ระบบครอบครัวภายใต้การจัดการพื้นที่บ้าน บทความชิ้นนี้ยังให้ความ สำาคัญกับการสร้างความเป็นถิ่นฐานผ่านการสร้างความสัมพันธ์หรือการ ทำากิจกรรมต่างๆ ร่วมกับเพื่อนบ้านและชุมชนเพื่อสร้างความรู้สึกถึง การเป็นคนในชุมชนร่วมกันในหมู่บ้านจัดสรรโดยที่การสร้างความเป็น ถิ่นฐานมักปฏิบัติการผ่านการทำากิจกรรมทางสังคมร่วมกัน