ปฏิสัมพันธ์เชิงพฤติกรรมของมอดเจาะผลกาแฟและมดในจังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย

Abstract

การศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของมดที่ตอบสนองต่อตัวเต็มวัยมอดเจาะผลกาแฟ ได้ดาเนินการในสภาพห้องปฏิบัติการ มดที่ใช้ศึกษาจานวน 7 ชนิดเป็นมดชนิดเด่นที่รวบรวมได้จากแปลงปลูกกาแฟในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย ซึ่งได้แก่ Anoplolepis gracilipes, Camponotus nicobarensis, Crematogaster sp. PM2, Dolichoderus sp. PM1, Tapinoma sp. PM1, Technomyrmex modiglianii และ Technomyrmex yamanei ในสภาพห้องปฏิบัติการ ทาการบันทึกลักษณะพฤติกรรมของมดที่มีต่อมอดเจาะผลกาแฟ ดังนี้ 1) การใช้หนวดสัมผัส 2) การจู่โจม และ 3) การขนย้าย พบว่ามดทั้งเจ็ดชนิดมีพฤติกรรมการเข้าจู่โจมมอดเจาะผลกาแฟ และบางชนิดทาการคาบขนย้าย ไม่พบมดกัดกินมอดเจาะผลกาแฟ แต่พบความเสียหายของมอดเจาะผลกาแฟหากมดเข้าจู่โจมอย่างรุนแรงและมีการคาบขนย้าย มด Dolichoderus sp. PM1 และ Tapinoma sp. PM1 พบว่ามีศักยภาพเป็นแมลงตัวห้าของมอดเจาะผลกาแฟ สาหรับมด A. gracilipes และ C. nicobarensis มีการจู่โจมมอดเจาะผลกาแฟน้อย